Kıpçak Türkçesi Üzerine Araştırmalar

Eski Kıpçak Türkçesi değişik kaynak, zaman ve çevrelere göre üç grup altındaincelenmektedir:1. Bozkır Kıpçakçası (14. yüzyıl)2. Memlûk Kıpçakçası (1250-1517)3. Ermeni Harfli Kıpçakça veya Ermeni Kıpçakçası (1559-1664). Bunlarla birlikte; Altınordu, Kırım ve Kazan sahasına ait yarlık ve bitikler de Eski Kıpçakça içine giren dil malzemesidir. Çağdaş Kıpçak grubu Türk lehçeleri ise dört grup altında incelenmektedir:1. Kıpçak-Bulgar (Kuzey Kıpçak Ural-Hazar): Başkurtça, Tatarca.2. Kıpçak-Kuman (Batı Kıpçak Karadeniz-Hazar): Karaçay-Malkarca, Kumukça,Karaimce, Kırımçakça ve Oğuz lehçeleriyle karışık; Urumca ve Kırım Tatarcası.3. Kıpçak-Nogay (Doğu Kıpçak Aral-Hazar): Kazakça, Karakalpakça, Nogayca4. Kırgız-Kıpçak: Kırgızca, Altayca.Bizim yaptığımız çalışmalar, genellikle Eski Kıpçak Türkçesi bağlamında ve çevresinde gösterilebilecek yayınlardır. Kıpçak Türkçesi üzerine yaptığımız ilk çalışmada Türkçe yazılmış en eski veteriner hekimliği kitabı olan Baytaratü’l-Vazıh’ın Oğuz/Türkmen dil özellikleri gösteren Paris yazmasının transkripsiyonlu metnini, indeksini ve tıpkıbasımını hazırladık. İkinci çalışmada Baytaratü’l-Vazıh’ın İstanbul Topkapı Sarayı’nda korunan Kıpçak Türkçesi özellikleri taşıyan yazması ile yüksek lisans tezimizde hazırladığımız Oğuz/Türkmen dil özellikleri gösteren yazmasını tüm yönleriyle karşılaştırmıştık. Üçüncü olarak; Memlûk Kıpçak sahasında yazılmış diğer bir eser ilk Türk at ve atçılık kitabı Kitâbü’l-Hayl’ın dil özellikleri bakımından Oğuz-Kıpçak karışık diyalekt grubuna bağlı olan ve daha çok Oğuz Türkmen dil özellikleri taşıyan Paris yazmasını işledik. Dördüncü olarak; Türkçe yazılmış ilk fıkıh usülü kitabı Şerhü’l-Menâr’ın transkripsiyonunu ve tıpkıbasımını profesörlük çalışması olarak çıkarttık. Son olarak bu kitapta; bugüne kadar çeşitli sempozyumlarda sunduğumuz bildiriler ile farklı dergilerde çıkan genellikle Eski Kıpçak Türkçesi bağlamında makalelerimizi toplamış bulunuyoruz.Tanıtım Metni