Beng ü Bade

Fuzûlî, bilge bir şair olduğu kadar eleştirel bir yeteneklin de sahibidir.Beng ü Bade de gizli-açık göndermeleri ve zengin çağrışımlarıyla çok cepheli, çok ayrıntılı eleştirel bir metindir. Özellikle onu, çok yıpranmış politik alegori gömleğinden soyup bir de “Rind” ve “Zahid” türleri üzerinden toplumsal bir yorum denemesi olarak okumak, gerçekten heyecan vericidir. Fuzuli, bilhassa, esrarla sembolize ettiği “zahid”e yönelik tespitleriyle erken bir aydın eleştirisi örneği ayırır.Beng ü Bade'yi daha da önemli kılan derinliğiyse, şairin kendi başına gerçekleştirdiği bir hesaplaşmayı içermesidir. Fuzuli, anlatıcı karakter olarak kendisini de dahil ettiği Beng ü Bade'de aklıyla öğrendiği şeyler arasında nasıl gidip geldiği samimi bir üslupla dilediği yerdeydi. Bir tasavvufi geleneklerin izini sürerken diğer yanının nasıl şer'i çizgide çatlayıp durduğu ve bu iç çatışmayla birlikte yaşadığı pişmanlıkları ve pişmanlıkları da çok uzun sayılamayacak eserine sığdırılmıştır.