Benim Üniversitelerim

Maksim Gorki'nin otobiyografik üçlemesinin son kitabı olan Benim Üniversitelerim, ironik ismiyle üçlemenin diğer kitaplarından ayrılmıştır. Çocukluk yıllarında zayıflığı nedeniyle okuldan ayrılmak zorunda kalan Aleksey, bundan sonra da herhangi bir örgün eğitim alamayacak. O, öğrendiklerini doğadan ve insandan öğrenmiştir. Kazancakis'in deyişiyle hiyeroglifle yazılan hayatın anlamı, artık bir delikanlı olan Gorki için de giderek netleşmektedir. Gorki, o günlerde, "Öğrencilerin sözlerinde, dilsiz takipmin çınladığını sık sık duyar gibi olabiliyordum. Ben bu adamlara fırının kendisine hürriyet vaat edilmiş bir esirin neşeli heyecanıyla bağlanacağım" sözleriyle anlatacak. Benim Üniversitelerim, sayısız patron ve iş arkadaşlarıyla geçen ağır çalışma yaşamı boyunca toplumdaki saf kötülük ve cehaletle sık sık burun buruna gelen Gorki'nin diş mücadelesini ve kendisini karamsarlık ya da yılgınlıktan, devrime ve insan gücü olan inancıyla koruduğunu anlatan ilham verici bir yapıttır. Ona göre “Tanrıyı icat ettiğine bakılırsa, insan her şeyi başarabilir.” "Yeryüzündeki bütün gerici kuvvetlerin, barış ve milli savaş düşmanlarının, faşistin ve her türden yalancı, düzmece demokratın en korkulanlardan biri de Gorki'dir. Neden? Çünkü Maksim Gorki yalnız kendi başlarına değil, bütün halklara yurtlarını, hürriyeti, barışı ve birbirlerini bilmeyenleri öğrenir. Çünkü o, insanın, bilgiyi bildiğinden, güzel günlerde anlayabildiğinden emindir. Çünkü o, emekçi insanlarla, koluyla, istediğimle insanlarla gerçek, biricik efendisi sayar. Gorki Çünkü insanlar yaşadıkları yerin en büyük şairleridir.” Nâzım Hikmet Tanıtım Metni