Bir Şehir Kurmak

Bu Kitap, Vehbi Koç Vakfı'nın 50. yılı kapsamında, Koç Üniversitesi VEKAM tarafından, Ali Cengizkan ve N. Müge Cengizkan'ın küratörlüğünde düzenlenen “Bir Şehir Kurmak: Ankara 1923-1933” adlı araştırma Sergisi ile sürekli olarak tamamlayıcılar hazırlandı. Araştırma, Ankara'nın başkent olarak yapısının ilk on yılda yapılanma, modernleşme ve Yenişehir'in kurulum aşamalarından aralıklarla bakmaktadır. Ancak aynı zamanda, az bilinen ve hızla dönüşen bir çevre yaratan bir dönemde, “moderne beş kala” barınma süreçlerine bakma tarihidir. Sergi ve Kitap, dönemin Ankarası'nda eski ve yeni şehir bölgelerindeki yerleşimin modernleşmesi, kent ve park kültürünün öğrenilmesi, kamusal hizmetlerin modernleşmesi, anma kültürünün yaratıldığı, ulus kültürünün kimliğe dönüşmesi ve kentin sosyal çağın modernleşmesi temalarıyla açılımlar göstermektedir. Modern Ankara'nın ilk verisi sayın Yenişehir'in 1933 tarihindeki konut ve kamu yapılarından oluşan modelleyerek yeni bir bilgi alanı ortaya çıkan çalışma, 20. yüzyılın ilk yarısında, savaş yorgunu bir ülkelerde “yeni” bir “şehrin” nasıl değiştiğininu, Cumhuriyetin 10. yılına kadar ortaya çıkan konan irade ve olgularla birlikte ele almaktadır. "Yeni toplumun gereksindiği "yeni konut" nedir, nasıl elde edilir? Teba ekonomiden yurttaş haklarına geçilirken 'yeni insanların' şehrin sakinleri olarak yarattıkları barınma kültürel özellikleri nelerdir? Siyasetçiler, mal sahipleri, plancılar, mimarlar, müteahhitler, bizatihi kendi barınma kültürü, bizatihi kendi barınma ekonomisi üzerinden nasıl belirle? sorularına yanıt aranmış ve yeni bir tarihsellik alanı, beşeri tarihin mekânsal ilişkisiyle birlikte ortaya konmuştur. Ankara'nın en az bilgi sahibi olduğumuzda bu bilgilerle ilgili araştırmalar, günümüze kadar gözlenen belgelere tekrar bakılarak, tarih yazımı malzemesi başta olmak üzere, özgün plan paftaları, tapu kadastro belgeleri ve 2000'li yıllarda artan koleksiyon varlığı ve sağlanan arşivlerdeki bilgi birikimiyle kartpostal-fotokart ve albümlere olarak serimlenmiştir. Yöntemin kendisi de gelişmiş bir dijital değerleme ve mikro tarih çalışması altlığı oluşturarak, yeni şehir yapısı ve mekanlarının bütüncül ürün olarak yeniden ele alınabilmesini sağlamıştır. Ortaya çıkan, günümüzde hiç tanımadığımız, yeni, yenilik arayışını cesurca sergileyen, cömert, ürünleri esirgemeyen ve yaranmaya çalışmayan, müdanasız bir Ankara'dır. 1923-1933 Ankarası'ndan genetik, mimari arketipler, biçemsel deneyimler, yerel yönetsel işlemler, yani öğrenilecek çok değer var. Sergi ve Kitap, döneme ilişkin bildik Ankara görselleri yerine, birinci el, özgün ve yeni üretilen görseller ortaya çıktı. Sergi ve Kitapta ilkelerisel olarak eski / yeni karşılaştırmaları başta olmak üzere, nostaljik kalitede bozulmalar özellikle kullanılmamakta; Dönem boyunca aktarılabilmesi/anlaşılabilmesi için empati araçları kurulmaktadır. Bilinmektedir ki, nostalji yabancılaşmayı yaratır, yabancılaşma ise romantik kaçışa ve şüphesizliğe yol açar. Sergi ve Kitap, bir araştırma projesi olarak, şehrin modern çağda birleşmesini ve bir “Ankara Şehir Müzesi” kurma düşüncelerini tetiklemeyi hedeflemeyi sürdürüyor. Tanıtım Metni