Canvermezler Tekkesi

1921 yılında İleri gazetesinde tefrika edilen ve sonrasında kitaplaştırılan Canvermezler Tekkesi, Türk gotik edebiyatının ilk örneklerinden sayılır. Korku, bilinmeyenlik, tekinsizlik ile okuyucuyu tetikte tutan kitap İş Bankası Yayınları tarafından sadeleştirilerek tekrar okuyucu ile buluşturuldu.

Türk edebiyatında gotik türün öncüsü sayılan Canvermezler Tekkesi, Selim Nüzhet Gerçek tarafından övgüyle Farrère'in La Maison des Hommes Vivants adlı eserinden uyarlansa da içinde yoğun olarak kültürümüze ait korku ve gerilim unsurlarını barındırır. Romanın kahramanı Ali Nail'in tekinsiz bir tekke olan Canvermezler Tekkesi'ne “düşmesi” ile başlayan kitap ölümü ve sonrasında, ruhlar ve karanlık sırlar gibi maneviyatçı konular çevresinde genişliyor. Canvermezler Tekkesi aynı zamanda gotik edebiyata ve Türk zamanında meraklıların kaçırmaması gereken bir kitap olarak da öne çıkıyor.

Kitap tanıtımından

Ali Nail, Karadeniz'deki fırtınadan etkilenen balıkçılara yardım için Rumelikavağı'ndan Kilyos'a doğru atıyla yola çıkar. Karanlık çöküşün yolu şaşkınlığa uğrar ve ıssız patikalarda tanımlayamadığı karaltılar görmeye başlar. Bu arada adeta bir ruh gibi süzülerek ilerleyen sevgilisi Meliha'yı görür, peşine takılır ve uçurumdan düşerek bayılır. Uyandığında başucunda ihtiyar bir adam görür…

Rivayete göre felsefe taşını ve ölümsüzlüğün sırrını bulan Sen Jermen Kontu, Sultan I. Mahmut'un gizlice İstanbul'a geliri ve bu sırrı birine öğreterek tekrar sırra kadem basar. Böylece yüzyıllardır insanların hayatlarını bir araya getirerek doğaüstü tekniklerle kendi vücutlarına aktararak yaşamlarını sürdüren Canvermezler ortaya çıkar. Toplumdan uzak ve gezgin yaşayan Canvermezler'i tanımada hayatta kalan kimse yoktur. Tek istisna, geçişleri insanlığa uyarlamak için miras bırakan Ali Nail'dir. Ancak yaşayan kendisi midir yoksa hayaleti midir, ayrılır meçhuldür.

Selim Nüzhet Gerçek'in Ahmet Kâmil müstearıyla, Claude Farrère'in La Maison des Hommes Vivants adlı eserinden uyarlayarak 1921 yılında yayımlandıktan sonra 1922'de kitaplaştırdığı Canvermezler Tekkesi, gizemliengiz olayları,üstü doğa olayları ve okura yaşattığı mistik ürpertilerle edebiyatımızın ilk gotik gazete olarak değerlendirilmektedir.

Selim Nüzhet Gerçek kimdir?

Gazeteci, yayıncı ve eğitimci Mahmut Celalettin Bey'in oğlu ve Abdülhak Şinasi Hisar'ın kardeşi olan Selim Nüzhet, İstanbul'da doğdu. İlkokulu Rumelihisarı'ndaki Gaziosmanpaşa İptidai Mektebi'nde okuduktan sonra Galatasaray Mekteb-i Sultanisi Türkçe bölümünden mezun oldu (1910). İsviçre'de Cenevre Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ni bitirdi. I. Dünya Savaşı'nın genel olarak 1921'e kadar olan yurda dönemiydi. Bu sürede Fransa, İngiltere ve İtalya'dan sınır dışı edilen Türklerle ilgilendi. Yurda geri döndükten sonra Yarın mecmuası ile İleri gazetesinde çevirmenlik yaparak yazılar yazmaya, romanlar tefrika etmeye başladı. Bir süreliğine Darülbedayi'de oyunlar sahneye koyularak görevlendirildi. Cumhuriyet'in ilanından sonra gazeteciliği bozulan Robert Kolej'de bir yıl kadar Türkçe ve tarih öğretmenliği yaptı. Atatürk'ün emriyle 1934'te kurulan Basma Yazı ve Resimler Derleme Müdürlüğü'ne atandı ve vefatına kadar burada çalıştı. İstanbul İtfaiye Teşkilatı'nı kuran Gerçek Davut Ağa'ya sempatisi dolayısıyla gerçek soyadını alan Selim Nüzhet, Milliyet, Yeni Türk Mecmuası, Cumhuriyet, Yedigün, Yücel, Perde ve Sahne, Akşam, İstanbul ve Ulus gibi çeşitli gazete ve dergilerde yazılar yazıldı. Bunun yanında Türk matbaacılık tarihi, tiyatro tarihi, gazetecilik tarihi, Türkiye Bibliyografyası üzerine incelemeler içeren eserler kaleme alan Selim Nüzhet, Canvermezler Tekkesi, Gazanfer Paşa'nın Bir sonraki ve Meçhul Kuvvetlere Kurban olarak üç de roman yazdı.