Cumhuriyet Kurulurken Devletçiliğin Ayak İzleri - Cumhuriyetin İktisadi Temelleri

İlter, kitabını üç yıl önce tamamlamıştı. Kitabı basıma girerken, İlter aramızdan ayrılıyordu. Şunu bilmeliyiz: Yazdığı eserin kendisi de beğenmişti. Kitabı, nedense beğendiğini daha iyi anlayacağız.İlter'in çalışması şunu gösteriyor: Cumhuriyet, 20. yüzyılda var olabilmek için bir yeni başlangıçtır. 'Büyük Savaş'ın yaşattığı 'kıyamet' ile dünyada eski zamanların, köhnemiş yapılarıyla son bulduğunu ve tarihin belirtilen o noktada yeni bir bilinçlenme ile yeni bir dönem açılabilirliğinin o anda müstesna bir önem kazandığını milli mücadeleyi yürüten kadrolar saptamışlardı. Bu mücadele, kapıtülasyonsuz bir ülke kurma aşamasına (Lozan'a) ve buradan Cumhuriyete erişen bir bütünlük taşıyacaktı. Ekonomi, bu sağlamlık güvencesi alacak temel sütunların başında yer aldı ve bizim köylüler tarafından geri yaşamışlığın kalın kabuğunu kırarak 20. yüzyılda dünyada var olabilmemiz ancak 'devletçi bir akılla' mümkündü. Buna, ölümden bu şekilde bakılmıştır.Kısacası, İlter'in meselesine bir bütünlük içinde yaklaşım, Cumhuriyetçilerin bütünlüğe sahip bakışının karşılığını da vererek, onların tasarımını doğru ailesiyle zenginleşti. Bu, kendisi, devletçiliği, dünya kapitalizminin çıkışlarına ayarlamaktan ibaret bir konjonktürel iktisat politikasının dar sınırı içine hapsedilemeyecek nitelikte değerlendirmeyi yapma kaydı kazandırıldı. Böylece, Cumhuriyetin bu toplumunda ciddi bir kalite atılımı devrimci devrimi, devletçilik tartışmasının başlatılmasını sağladı. Bizler, İlter'in bu yaklaşımıyla, devletçiliği iktisat politikası boyutuyla ele zaman, tarihin genişlemesi ve ağırlığını doğru tartarak analizimize yeni kapıları açma olanağına kavuşuyoruz.Bilsay Kuruç Tanıtım Metni