Dersim 1938 - Resmiyet ve Hakikat

Şeriat anadır, tarikat baba; marifet oğuldur, hakikat torun. Dersim'in şeriatı söze hiç gelmedi; ak kâğıtlar üzerinde kara fermanlar olarak kim bilir hangi arşivlerde, hangi mucizeyi bekliyor? Babaların, öfkeleri kendinden menkul, söze gelişi de. Oğullar, “Evlad-ı Kerbelâ”ydı ve içerdiğileri şaşırmayı unutmuşlardı; çünkü ilkinde olmayan kesik başların gövdelerini araması. Herkes, alttan alta, "Neden?" diye yakalarına sarılıp hesap sorarken; “Kerbelâ'yı bin yılda bırakıyorsunuz da Dersim'i unuttunuz!” derken; Dersim'i unuttuklarından mı sustular, unutmamak için mi? Şimdi torunlar “konuşmayı” öğreniyor; seslere seslere çatarak ve belki de baştan yanlış yönde yanlış yanıtlar oluşur. Olsun: “Sahi orada ne oldu?” konuyu bile çoğumuzu irkiltmeye yetiyor. Bu sorun acılarıyla, katliamlarla, düpedüz vahşetle, insanoğlunun hedefinin çıkma gücünün sınırsızlığıyla insan olduğunu çalıştırmayı sanıyoruz ve bu sanı bile bizi çalıştıramıyoruz. Ah, hayır, hayır, bu özgürlük çeşitliliği bize ne öğretilebilir ki? "Neden?" diye soralım, “Neden Dersim?” diye, “Neden Kızılbaşlar?” diye soralım; herhangi bir yerde, herhangi bir biçimde, “Niçin ve Nasıl?” soruya muhatap olabilir bir cevap bulalım ve önünde aklımızla eğilelim. “Sahi orada ne oldu?” konulardan kaçarken, ülkeden kaçıyor olmayalım mı? Dersim “tertelesinin” mazeretini Dersim'de arayanlara: Şeriatın cünübü cimadır, su ile dinliyorlar; tarikatın cünübü ikrarsızlıktır, dermanı pir eli; marifetin cünübü nefsini bilmemektir, mürşit bildire; ya hakikatin cünübü? Kendi küfrünü iman, başkasının imanını küfür bilmektir; Aklının bildiğini kalbiyle, kalbinin bildiğini aklıyla reddetmektir. Temizliği mürebbi elinden olur. Ama bu metinde mürebbi yazar değildir. Mürebbi'yi arayan Munzur'a baksın! Ayhan Yalçınkaya Tanıtım Metni