Devrimci Meclis – II. TBMM (1923-1927)

İkinci TBMM yeni siyasal ve toplumsal hayatın temellerinin atıldığı bir “devrim meclisi” özelliği göstermektedir. Bu yeni devletin kuruculuğunda temelden alınan bakış açısı, genel olarak modernleşme diye. Ancak burada ifade edilen modernleşme olgusu Osmanlı gelişmişliğinin ötesinde, salt dinsel-geleneksel yapıdan kopuş, ayrılmak olarak değil, tam bir “merkezileşme” olarak betimlenmelidir. Merkezileşmede ilk adım; siyasal merkezle buna bağlı yönetimsel çevrenin yeniden kurulmasıdır. Bu yapılanma rejimi merkez teşkilatı ile yerinden yönetim teşkilatlarının yeniden biçimlenişinin de ifadesidir. Bu güç öncelikle devlet başkanlığına ilişkin ortadan kaldırılarak hükümet şekli Cumhuriyet olarak dağıtılır, İstanbul'daki iktidar alternatifi halifenin yönetimindeki olası ortaklık tehlikesi önlenmiştir. 1924 yılının mart ayında halifeliğin kadınlar ile zaten siyasi alanlardan uzaklaştırılmış olan halifenin yeniden iktidar olma olasılığı tümden sonlandırılmıştır. Buna paralel olarak aynı zamanda organı din referanslı yapılanların da yaşadığı. Rejime ve yönetime ilişkin en belirgin sonuç; Geleneksel-dinsel kodlardan kopuşun gerçekleşmiş olması. Siyasal alanın bu alanda toplumun geneline yaygınlaşan formülü ise “hukuk devrimi” ile sağlanmış, Medeni Kanun'la laiklik ve özgürlük özgürlüğüne sahip olan kişi haklarına dayalı bir devrime dayalıdır. Dönüşümde devlet ve hukuk devrimi aracı olarak ticari faaliyette bulunulmalıdır. Bu etkinlik pozitif bilimle büyümemiş kurucu kuşağın etkisi büyüktür ve İkinci Meclise dağıtılan hukuk ve devlet aygıtının kullanımı yoluyla “inkılabın onaylanması” sağlanabilmiştir. İkinci TBMM, kendini oluşturan kurucu kuşağın etkinliğinde gerçek bir “kuruculuk” Tanıtım Metni