Diplomasi Tarihi 3 - Kürt Dosyası 1972-1975

ABD'nin İran'la birlikte yürüttüğü ve İsrail'in 1972-75'te gizli ve örtülü Kürt operasyonu, ABD'nin bölgedeki Kürt meselesine ilk güçlü müdahalesidir. Moskova'yla başlayan iyi ilişkiler, bir süre orada bulunan ve ABD istihbarat raporlarına göre “Kızıl Molla” lakaplı Molla Mustafa Barzani ilerleyen yıllarda Irak Kürt hareketinin bölgesinde önemli bir aktör konumunda bulunuyor. 1961-1970 yılları arasında Irak'ta etkili olan Barzani'nin liderliğindeki Kürt isyanları, 1970'te Irak Kürtleri ile Bağdat merkezî hükümetler arasında, Kürtler'in elindeki ciddi siyasi iktidarlar içeren bir anlaşmayla sonuçlanmış olsa da, Irak bu hükümlerini yerine getirmemişti. Irak ile Sovyetler Birliği arasında 1972'de imzalanan imzadan rahatsız olan, bölgedeki ABD'nin jandarma pozisyonu üstlenen İran Şahı Rıza Pehlevi'nin ABD'yi ikna etmesiyle, CIA-Savak ve Mossad'ın Irak Kürtlerine gizli ve örtülü operasyonu başladı. Üstelik ABD'nin siyasi ve askerinin kazanmak için yıllarca uğraşan Barzani bu amacına ulaşmayı düşünmüş ve 1973'teki mülâkatında bir gazeteciye, “ABD'nin 51. Eyaleti olmaya ve büyüklükte petrole ulaşmaya hazırız”, bu cümle Barzani hareketinin bölgesel siyasetteki temel sloganı olmuştur. ABD ise Barzani ve Kürtleri küresel ve stratejik stratejide çok faydalı bir manivela olarak görüldü ve “Kürtler Bağdat sistemine karşı bir baş belası olarak kalmalıdır” derken Kissinger, ABD'nin Ortadoğu'daki politika ve operasyonlarının gidişatının de yollarını izliyor. Tanıtım Metni