Doğu ve Batı Arasında Bir Tatar Mollası

Bu kitap, modern Tatar edebiyatının öncülerinden -meşhur din âlimi Musa Carullah'ın ağabeyi- Zâhir Bigi'nin (1870-1902) Türkistan seyahatnamesi ile iki romanını içermektedir. Yayına hazırlayan Prof. Dr. Ahmet Kanlıdere, romancının hayatına dair yeni bilgiler içeren ayrıntılı bir giriş yazısından sonra, yazarın üç eserini Türkiye Türkçesine aktarılmış, sonuçta bunların özgün metinlerini Arap kitaplarından Latince harflere çevirmiştir. Zâhir Bigi, devrin telakkilerine göre bir mollanın (imamın) yapılması düşünülemeyecek bir işe -roman yazmaya- girişmiş, toplumsal bozulmaları ve sorunları tasvir ederek halkın gözünü açmayı gaye edinmiştir. Romanı bu gaye için en uygun bir araç olarak gören yazarımızın Güzel Kız Hatice (1887) adlı eseri Tatar değişiklikleriki değişimleri açısından tarihi bir açıdan değerlendiren sahiptir. Günah-ı Kebair (1890) ise yazarın Kazan medreselerine ve Tatar hayatına dair kişisel gözlemlerine dayanmaktadır. Romancı, Türkistan'daki dindaşlarının hayatlarını yerinde görüp, bir gazete çıkararak onları aydınlatan düşünceleriyle 1893 yılında Astrahan, Derbent, Bakü ve Krasnovodsk üzerinden Buhara Hanlığı'na seyahat etmiştir. Mâveraünnehir'de Seyahat adındaki gezi günlüğü, yolda ziyaret ettiği şehirlerdeki ve özellikle Buhara ve Semerkant'taki dinî ve toplumsal hayat, medreselerdeki eğitim tarzı ile ulema ve küberânın zihin dünyası hakkında ilginç gözlemler dahil etmekte olup dokuzuncu yüzyılın sonunda Türkistanlıların izlediği merak eden herkes tarafından okunmayı hak etmektedir.Tanıtım Metni