Düzenini Arayan Osmanlı

Osmanlı tarihinde devlet-toplum karşıtlığı üzerinden okuyan ve özellikle İmparatorluğun uzun on dokuzuncu yüzyılda yaşanan siyasi çatışmaları milliyetçiliğin kaçınılmaz mücadelesini merkeze alarak çalışan hakim yaklaşımlar, giderek daha fazla itiraz ve eleştiriyle karşılaşılmaktadır. Bununla birlikte, söz konusu hakim stratejilerin yerini alabilecek, bütünlüklü bir alternatif anlatının inşası için daha fazla kuramsal tartışma ve ampirik savaşlara karşı ihtiyaçlar azalmıştır. Bu ihtiyacın giderilmesinde hayati öneme sahip sınıf mücadelesi odaklı çözümlemeler, Osmanlı tarihi yazımı'nın ''kayıp halka'' olmayı sürdürüyor. Düzenini Arayan Osmanlı, Eski Rejimden II. Meşrutiyet'e uzanan uzun bir dönem boyunca Osmanlı İmparatorluğu'nda devlet gelişiminin farklı evreleriyle siyasal çatışma dinamikleri arasındaki ''eş-kurucu'' odaklanarak, sınıf mücadelesi odaklı bir anlatımın öğrenmesine ve ''kayıp halkanın'' ortaya çıkmasının ortadan kaldırılmasına katkıda bulunmayı sürdürüyor. Bir yandan Osmanlı eski rejiminin sonunu getiren kriz dinamiklerini ele alan çalışma, diğer yandan da demokratik devrim, pasif devrim ve karşıdevrim uğraklarının özgüllüklerini ortaya çıkaran Marksist burjuva devrimi kuramını Osmanlı örneği üzerinden yeniden tartışmaktadır. İmparatorluğun farklı cinsiyet coğrafyalarında sınıf mücadelesinin ürünü olan çeşitli siyasi çatışmaları ayrıntılı bir şekilde değerlendiren kitap, devlet-toplum, seçkin-madun, Müslüman-Gayrimüslim gibi ikiliklerin değerlerini geçen bir çözümleme önermektedir. Düzenini Arayan Osmanlı, günümüzün büyük anlatımı uzak durma ve aşırı uzmanlaşma koşulları nedeniyle bir kenara bırakılan 1960'ların verimli “düzen tartışmaları”nı yeni araştırma ve yaklaşımların sürekliliğini sürdürmeye yönelik bir çağrı olarak da okunmalıdır. ''Osmanlı İmparatorluğu'ndaki çoklu kriz dinamiklerini, farklı siyasi çatışmaları ve devlet aygıtındaki değişim ve genel bütünlüklü ve ilişkisel bir şekilde çabasının ürünü olan ve Marksizmin açıklayıcı gücü bir kez de Osmanlı çalışmalarında ortaya çıkan ortaya koyan Düzenini Arayan Osmanlı'yı, sadece konunun uzmanlarının değil, Osmanlı'ya, tarihte ve Marksizme meraklı herkesin ilgiyle okuyacağını umuyorum.'' Fatih Tanıtım Metni