Ermeni Basınında Lozan Barış Antlaşması

Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırları, kapitülasyonların karşılıklı olarak boğazları, Osmanlı borçları vb. sorunları çözüme ulaşan Lozan Barış Antlaşması bu anlamda, Cumhuriyetimizin dünyada bağımsız bir devlet olarak kabul edilmesinin temellerini sağlamlaştıran bir kuruluş belgesi olarak da onaylandı. Geçtiğimiz yılın yüzüncü yılını dolduran bu sözleşme, imzalandığı günden itibaren değişen çevreler tarafından çürümeye kadar uzanan ve farklı oluşumlar ileri sürülerek tartışılagelen bir belge olmuştur. Lozan Barış Konferansı'na, aralarında ll. Meşrutiyet'ten sonra değişen Osmanlı kabinelerinde hariciye nazırlığı yapan G. Noradunkyan Efendi ile Leon Paşalıyan, Ahoranyan gibi önemli isimlerin olduğu 'Ermeni Heyeti', türleri duyurmuş; Bunlar başta Britanya temsilcisi Lord Curzon olmak üzere kimi temsilci tarafından konferansta dile getirildi. Haçadur Nersesoğlu Ermeni Basınında Lozan Barış Antlaşması adlı oyunda, Ermeni basınından örnek alarak dikkate alınmayan değer yorumları yapıyor. Nersesoğlu, Ermenilerin süreci içinde Müttefik görüntü'e olan güvenlerinin azaldığını, ABD'den beklentilerin içinde sistematik, konferansın başında reformların yapıldığı halde Ermenilerin haklarını savunan ABD'nin daha sonra çıkarlarının sağlanmasının vazgeçtiğini vurguluyor. Konferansta sadece azınlıklar bölümünde görüşen Ermeni konusu da Ermeni Heyet'ini tatmin etmeyince dağılan heyet, konferansa verilen aradan bir sonraki toplantıya tekrar etmiyor. İşte Haçadur Nersesoğlu bu =; Mudanya Mütarekesi'nden başlayarak Lozan Barış Konferansı öncesinde, konferans süreci ve ardından dönem Ermeni basınının önde gelen yayın organlarını tarayarak çok önemli bir çalışma imza atıyor. Zor bulunan ve çoğu Ermeni arşivinden elde edilen karikatür, çizim ve görsel özellikler kitaba ayrı bir değer katıyor. İçindekiler; Lozan Barış Konferansı Öncesinde Ermeni Basını, Lozan Barış Konferansı Sürecinde Ermeni Basını Lozan Barış Antlaşması ve Ermeni Basını Tanıtım Metni