Eski Anadolu Toplumlarında Kadın ve Kraliçe Olarak Yaşamak ve Feminist Hareketin İlkel Öncülerinden Puduhepa

Puduhepa, Kadeš savaşını takip eden (MÖ 1273) o zamanlar fiilen bölünmüş bölünmüş olan Hitit hükümdarlığının Orta Anadolu'da kalan prensi, valisi veya küçük kral olarak hükümdarı prens III. Hattušili ile evlendikten sonra hem kocasının, hem de onun yerine geçen üvey oğlu kral IV. Tuthaliya'nın saltanatları boyunca yaklaşık 40 yıl süreyle (1273-1233) Hakmiš ve o zamanlar Hattuša'da ana kraliçelik yapmış olan “Gümüşkent”, aşırıya kaçan anayanlılığıyla dikkat çekici Huri ile bir kadındır. Memleketi Lawazantiya Hurri ülkesi toprakları içindeydi. Babası Pentipšarri, orada Tanrıça IŠTAR'ın hizmetinde çalışan sıradan bir din görevlisiydi. Hurrilerin özelliklerinin anayanlı olmalarıydı. Dolayısıyla Puduhepa'nın evliliği ister istemez boyutlar zaman zaman sarayın sonuna kadar taşan bir “kültür çatışması”na dönüşüyordu. Gelin olarak gittiği yabancı ve katılımcı ülkelerde hem kendisini hem de pek çok tuhaf gelen düşünce ve eylemlerini kabul etmemesi elbette hiç kolay olmamıştı, ama büyük bir gayret ve hevesle yürüttüğü reformların, devlet idaresinde, toplumsal oluşumlarda veya dinde ortaya çıkan yeniliklerin bir noktada, o ana yılın adı bile duyulmamıştı. Elbette kendini kabul ettirebilmesi için bir yandan kocasının otoritesine sığınırken diğer andan onu yıkması gerekiyordu. Hititler dek her ne kadar Hurri ve yerli Hatti kültürlerinin bir nebze törpülenmiş olsalar da, Hint-Avrupa kökenli genetik huy ve isyanında inatla ve tavizsizce direniyorlardı. Hatti'de kocasının otoritesini yıkarken kendi bulduğu bir yöntemi kullandı.Ta çocukluğundan beri çorlu ve marazlı birisi olan Hattušili'yi düpedüz bir hastalık hastası (hastalık kurutusu) yaptı. Böylece onu neredeyse vesayeti” alabilmişti. Ancak bundan sonra tarihte ilkler çıkacak büyük işler peşine düştü. Bugün kadının ulaştığı, daha gidişatlı açıdan durumsal açıdan bundan 3250 yıl önce Anadolu'nun tam ortasındaki topraklarda böyle bir kadın yaşamıştı, ibret vericidir ve öğrenilecek dersler pek açıktır. Ama Pan-Anatolistlerin arzuladıkları gibi o dünya veya Anadolu'nun “ilk feminist”i olmasa da, eylemler ve düşünceleri değerlendiren ürünler sonraki dönemlerde hiçbir etki yapmamış olsa bile, bir yıldız gibi yanıp sönmüş birisi olarak kendi yaşadığı dönem ve koşullar içindeyken, sıra dışı şahsiyetler arasında yer alır. Kitap, bilinen tüm ayrıntılarıyla bir prelüt olarak Eski Anadolu kadınının ve Puduhepa'nın yaşamının anlatıldığı, olayların görünümü ve anlatıldığı için gösterilmiştir. Bir başka ödevi de, kitap içinde gösterilen kişinin Puduhepa'ya yakın ilgi duyan ve neredeyse onu “Anadolu Kleopatra'sı” ilan etmek isteyen Türk toplumunda kendisini gösteren yalan yanlış bilgileri doğrulamaktadır. Eser yazılırken, mevcut tüm belge ve bilgiler, filoloji, arkeoloji ve tarih açısından büyük bir belge derlenmiş, araştırılmış, değerlendirilmiş ve en önemli tarih yazıcılığının en temel ilkelerinden birisi olan kaynak kritiğinden geçirildikten sonra kullanılmıştır. Modern literatürde Puduhepa ile ilgili görüşler de benzer tenkit süzgecinden geçirilmiştir. Sadece kendisini ilgilendiren olaylar değil, coğrafyası dahilinde çevresindeki tüm olay ve oluşumları araştırma ve aydınlatma çabaları, o kadar uzun yıllar önce yaşamış bu tarihî şahsiyeti canlandırmayı, ona gerçekten et, kan ve ruh kaybını ve ortaya çıkan sonuçları okuyucuyla paylaşmayı sağlamıştır. Aksi halde Puduhepa tarihi gelişimi içinde tek başına değerlendirilemez; o, uzun bir zincirin halkalarından biridir. Bu noktadan itibaren tarihöncesi çağlardan başlayarak kadınların ve kadınlığın gelişmeleriyle birlikte bir kez daha alana sokulmuş, böylece Puduhepa daha geniş ve açık bir tarih çerçevesinin içine oturtulmuştur. Tanıtım Metni