Ezilenlerin Pedagojisi

Paulo Freire'nin hayatı eğitiminde ezilenlerin, özellikle de okuma yazma bilmeyen öğrencilerin eğitimine adamış bir eğitimci. Ezilenlerin Pedagojisi'nde ise sadece belli eğitim değişimlerinin değişimi alternatif bir pedagoji değil, amaçlar kadar kullanım araçları da özgürlükçü olan bir özgürleşme siyaseti öneriyor. Ona göre siyaset, kelimenin tam anlamıyla geniş bir eğitim süreci çünkü. Freire öncelikle “bankacı eğitim modeli”ni reddeder. Bu modelde başarı (ya da ezilenler), üzerlerine bilgi yatırımı yapılan aktif varlıklar, boş kaplardır. Bilgiler ihsan edilir, aktif bir araştırma süreci ürünü değildir. Onlarla ilgili nesneler, düzenleyiciler (ya da siyasal liderler) öznedir. Bu modelde dünya kapalı, durağan bir düzen, verili, olayların bir gerçeklik olarak sunulmaktadır. Diyalog değil, tek yanlı bir dayatma söz konusudur. Bu, ezilenlerin kaderciliğine iten, özgürlükten korkmalarına yol açan ve bu nedenle de üzerlerindeki tahakkümü pekiştiren bir modeldir. Freire buna karşı, ezilenlere dayandırılan, kapsamlı diyalog içinde bir pedagoji (=siyaset), “problem tanımlayıcı eğitim” olarak adlandırılan bir model önerir. Ona göre kendini ne kadar devrimci sanırsan, ezilenlere “nesne” muamele yapmayı sürdürerek otoriter ilişkileri yeniden üreten hiçbir pratikleştirici olamaz. Özgürleşme, ezilenlere armağan edilecek bir şey değildir; onların özgürleşme mücadelesine özne olarak katılımlarının ürünüdür. Freire'in önerdiği model, insanların dünyayla ilgili sorunlarının tanımlamalarını, dünyanın insanın kendini yaratma görevinde kullandığı bir malzeme olarak görmelerini sağlar. İnsanları “olma” sürecinde, bitmemiş, yetkinleşmemiş ve dolayısıyla da yaratıcı varlıkları olarak görür. Bu nedenle eğitimin içeriği ezilenlerle diyalog kurularak, onların “konusal evren”i dikkate alınmamalıdır. Diyaloğun ön şartları ise insanların üremesidir, sevilmeyi becerebilmektir. "Freire'in bağışları ve yaptıklarımız Türkiye'de alıştığımız, alıştırıldığımız yol gösterici düşünce ve tam zıddı. Özgürlük bir şeylerin değiştirileceği bir yer değil, yapıların özünde olan bir şey. Bu kitabı benimki kadar hürriyet da dünyanın temelden etkileyeceğini düşünüyorum." Gündüz Vassaf/Cumhuriyet Kitap Tanıtım Metni