Gece Çökerken – Osmanlı'da Gece Hayatı

Osmanlı'nın izbe sokaklarına sapladığımızda sokakta kimleri görmez ki? İsyan hazırlığında olan yeniçerileri mi, hırsızları mı, sokak köpeklerini mi, işret âlemlerinin müdavimlerini mi? Gece sokakta yürüyorlar, perdesi altında gözlerden ırak olabilirdi, peki ya kulaklardan? Padişahın, deliksiz bir uykunun sadece ihtimaline sahip olabildiği gecede, yapay ışıkların nazarından, kolektif dikizden kaçan başka bir Osmanlı nizamı kurulmuş. Herkesin bilip de sustuğu, sadece kapsamlı kol gezen başka bir âlemdi bu. Gündüzün çok güçlü ve makbulü, yer gecenin kendi muvazenesine izin verir, yenilikler değişir, gözlerden uzak özgürlükler, görememenin korkusuyla bir araya gelirdi. Deliksiz uykunun imkânını ancak sokaktakiler belirlerdi. Başta İstanbul olmak üzere, 18. yüzyılda Osmanlı kentlerinin karanlıklarında, gölge ve ışığın farklı iktidar seçenekleri, var olma biçimleri ve gündelik hayatlarının anlaşıldığı, görül(e)meyen ama hissedilen sınırlar vardı. Görülmek veya görülmemek ait olunan sınıfa göre lüks veya tehlike unsuru bulunabilir. Bu kitabın yazarı, bu iki olasılığın bağlamaya göre padişahtan sokak serserisine, evde derin uykusuna dalan mazbut mahallelilerden bekâr odalarının sakinlerine nasıl geliştiğini gösteriyor. Ayrıca çeşitli arşiv kaynakları ve zengin edebî metinlerle farklı toplumsal ayrıştırılmış karanlık deneyimlerine bir nevi “ışık sürüyor”.Tanıtım Metni