Gölgenin İzinde

Avesta Yayınları tarafından yayınlanan Gölgenin İzinde , Mahmut Celayir'in doğayı ve yaşadığı coğrafyayı nasıl resimlerine taşıdığını anlatan bir inceleme sunuyor. Mahsum Çiçek ve Fatih Tan'ın kaleme aldığı kitap, sanatçının özellikle Bingöl gezisinden tutulan manzara resimlerini hem estetik hem de düşünsel boyutlarıyla çözümleyerek, resimlerinde doğanın nasıl bir anlam ve bellek yerine dönüştüğünü gözlerin önünde seriyor.

Mahmut Celayir, çağdaş sanatın doğasını, coğrafyasını ve yardımlaşma temalarını kurduğu geniş kapsamlı bir perspektif kazandıran önemli isimlerden biri. Onun resim anlayışı, doğayı sadece estetik bir manzara olarak değil, aynı zamanda bir varoluş ve hafıza mekânı olarak konumlandırıyor. Özellikle Bingöl'ün kur gidişinden beslenen sistemler, taş, bozkır ve mevsimler resmi olarak yalnızca malzeme değil, belleğin taşıyıcı unsurları olarak öne çıkıyor. Celayir'in doğasıyla kurduğu bu ontolojik bağ, eserlerinin yüzeylerinin dağılımını taşır; coğrafya, bireysel ve kolektif hafızanın izlerini barındıran bir anlatıya dönüşüyor.

Avesta ART serisinin ikinci kitabı olan Mahmut Celayir: Gölgenin İzinde , sanatçının çok katmanlı dünyasını iki farklı eksenden ele alıyor. Mahsum Çiçek ve Fatih Tan'ın kaleme aldığı kitap, Celayir'in doğasıyla, mekânla ve hafızayla sağlanan estetikle, estetik ve kültürel bir çerçeveyle yorumluyor. Kitabın ilk bölümünde Mahsum Çiçek, sanatçının bozkır manzaralarında doğayı yalnızca bir fon değil, aynı zamanda bilgi ve anlam üreten bir yapı olarak ele erişimi nasıl inceliyor. Bu yaklaşım, sanat ile felsefe, doğa ile kültür arasında düşünsel bir köprü kuruyor. İkinci bölümde ise Fatih Tan, Celayir'in üretimlerini sanat tarihi ve çağdaş görsel kültürün konumunu konumlandırıyor. Sanatçının otoportrelerinden Yeryüzü Resimlerine, Kral Yolu dizisinden soyut renksel dokulara kadar uzanan pratiği; Estetik tercihler kadar kimlik, yardımlaşma ve temsil politikalarıyla da şekilleniyor.

Kaynak: Rûdaw

Kitabın kapağında yer alan resmi, Mahmut Celayir'in doğası ve müdahale arasındaki gerilimli bakışını özetliyor. El değmemiş bir coğrafyanın ortasında yer alan mühendislik ölçümünü çekiyor, doğaya yönelik teknik müdahalenin simgesi olarak ortaya çıkıyor. Sanatçı bu bilgilerin karşıtlığıyla, yalnızca görsel değil, aynı zamanda düşünsel bir sorgulama alanını genişletir. Resim, Celayir'in manzaraya estetik olduğu kadar kültürel ve politik bir ifade alanı olarak ele alınıp yansıtılmaktadır.

Arka Kapaktan

Gölgenin İzinde , çağdaş Kürt sanatının özgün isimlerinden Mahmut Celayir'in sanatını çok boyutlu bir perspektifle ele alıyor. Mahsum Çiçek ve Fatih Tan'ın kaleme aldığı bu çalışma, Celayir'in sanatının doğa, coğrafya, renk, beden ve hafıza kaybında nasıl şekillendiğinin gelişimini inceliyor. Çiçek, Celayir'in bozkırla, doğal ritmiyle ve varoluşsal deneyimle kurulmuş güçlü, yaygın bir yaklaşımla çözümlerken Tan ise sanatçının doğayla, kimlikle ve estetikle kurulmuş özgün ikilikleri çağdaş sanat kuramlarıyla buluşturarak tartışıyor.

Celayir'in eserlerindeki bozkır, sadece bir mekan değil, insanın köksüzleşmesiyle, hafızanın gezilmesiyle ve renklerin mevsimsel analiziyle yoğrulan varoluşsal bir sahneye dönüşüyor. Sanatçının soyuttan somuta, doğadan kültüre kalıcı yaratım süreci, iki yazarının katkısıyla hem kalıcı hem de estetik katmanlarda çözülüyor.

avestART kitap korumaları ikinci kitabı olan Gölgenin İzinde , Mahmut Celayir'in sanatındaki doğasını, hafızasını ve kimliğini katmanlarını keşfettiği derinlikli bir yolculuk sunuyor.

Mahmut Celayir Kimdir?

1951 yılında Bingöl'ün Kur köyünde doğan Mahmut Celayir, İstanbul Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu'ndan (bugünkü Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi) 1976 yılında mezun oldu. Eğitim süreci boyunca baskıresim ve grafiksel olarak çalışan sanatçı, 1976-1978 yıllarında Eskişehir Anadolu Üniversitesi TV Enstitüsü'nde, ardından 1982-1984 yılları arasında İstanbul Devlet Tiyatrosu'nda sahne performansı olarak görev yaptı. 1986 yılında Almanya'ya giderek Stuttgart ve Berlin'de yaşanmış; 2010 yılı boyunca burada üretimlerini sürdürdük. 2010'da İstanbul'a geri döndü; bugün hem İstanbul hem de Berlin'de sayıları devam etmektedir.

Sanatında kimlik, aidiyet, toprak ve doğa gibi temaları merkeze alan Celayir, Anadolu'nun yüksek yaylalarından, terk edilmiş taş evlerinden ve kırsal coğrafyadan beslenen bir manzara dili geliştirildi. Eserlerinde hem makro hem mikro doğa izleklerini işlerken, toprak katmanlarını hem figüratif hem soyut tekniklerle yorumladı. Caspar David Friedrich gibi Alman romantiklerinden ilham alan sanatçı, resimlerdeki içsel manzaralarla hizmet gerçekliğiyle buluşturdu.

İlk kişisel sergisini 1977'de Taksim Sanat Galerisi'nde açan Celayir, sonraki yıllarda İstanbul, İzmir, Ankara, Berlin, Stuttgart, Bonn, Rosenheim, Baden-Baden gibi pek çok şehirde sergiler gerçekleştirdi. Eserleri İstanbul Modern, Ankara Resim ve Heykel Müzesi, İzmir Durmuş Yaşar Müzesi, Stuttgart Staatsgalerie gibi önemli koleksiyonlarda yer aldı.