Hekate

Antik Çağ'ın en büyük ozanlarından kabul edilen Hesiodos, Theogonia (Tanrıların Doğuşu) adlı eserinde Anadolu'nun Ulu Tanrıçası Hekate'ye övgüler dizerek, onu onurlandırır. Theogonia'nın bu bölümünde Hekate'ye övgülerle dolu olması nedeniyle “Hekate'ye İlahi” olarak sınıflandırılır ve ona adanır. Ana Tanrıça Hekate, Anadolu'nun Karya Bölgesinde muhtemelen beş yüz harf daha fazla bir süre tapım gördükten sonra ozan Hesiodos'un babasının Anadolu'nun Kyme'nin gidebildiğin Boiotia'ya göçüyle beraber Hekate inancı da bu şekilde Yunanistan'a yerleşir. MÖ 7. yüzyıldan itibaren Yunanistan'dan bağlanmaya başlar ve Yunan edebiyatında gizemli bir gizemli olarak efsaneleşir. Hekate Yer'de, Gök'te ve Yeraltı'nda nüfusunu ilan eden ilk “Üçlü Tanrıça” olup, yaşam ve ölüm üzerindeki gücün temsilidir. Yaşamın ve ölümün her aşamasında insanların koruma gücünün sahibidir. Özellikle; kralların, savaşçıların, atletlerin, atlıların, balıkçıların ve çobanların velinimetidir. Şifalı yönleri hastalıkları iyileştiren, kötülükleri azaltan, felaketleri hafifleten ve ruhsal hastalıkları tedavi edendir. Aynı zamanda doğumun yardımcısıdır. En eski yazılı kaynak olarak bilinen bu esere göre Hekate; Ana Tanrıça Kibele'yle boy ölçüşebilecek düzeyde evrensel niteliğe sahip çok güçlü bir güçlüdür. Ancak Yunanistan'da bu evrensel özelliği ve “Büyük Tanrıça” rolü üstlendi. Ay ile bağlantılı ölülerin ve hayaletlerin gizemi olarak rol gölgelenir. Hekate geceleri yalnız yollarda karşılaşılabilecek çok korkulan kötü bir şeytana dönüşür. İnsanlara delilik ve korkunç kâbuslar yükleyebilecek yeteneğe sahip, gece yaratıklarıyla kötü davranışlar sergileyen büyü ve yer altı canlısı olarak ünlenir. Antik dünyadaki bütün insanların en gizemlisi ve korkuncu olarak özellikleri. Ancak Antik Dönem'den, Klasik, Helenistik ve Roma Dönemi'ne kadar geçen yüzyıllar içerisinde Hekate şekli değişerek başkalaşır. Klasik Dönem boyunca kavşakların ve kızların büyülü ve hayaletvari özellikleriyle yakından ilişkilien bir figür ve yer altı dünyasındaki refakatçisine dönüşür. Onun pozitif ve koruyucu özellikleri tamamen gizlenmese de zaman içerisinde kötülüklerle özdeşleştirilir. Kadınların doğumunda yardım eden, gençliğin/çocukların bakımını üstlenen bir geçmişte, çöküş kötü ruhlarla ilişkilerledirilerek yapılan Lilith gibi “Hayat veren Tanrıça'dan Ölüm Tanrıçası'na” evrilir. Zamanla Hekate; Artemis ve Demeter gibi canlıları besleyen “herşeyin anası” olarak kabul edilir. Doğuran, besleyen, büyümeyi ve bereketi sağlayan, insanları yaymaktan ve kötülerden koruyan “Ana Tanrıça” iken, yakışıklılığını ve kutsallığını yaşarken, ölüm, karanlık, şeytani ve büyücülükle birliktedir. MÖ 5. yüzyıldan itibaren Hekate'de yer altı ve aynı zamanda gerçek kimliğiyle yetindi. Artık O, hayaletlerin ve köpeklerin dolaşan, karanlık yolların ve kavşakların ortasındadır. Yerlerin, göklerin ve suların hakimi iken, kötü ruhlar ve büyüyle bağdaştırılarak kendisinden korkulan bir cadıya dönüştürülür. İnsanların kararlarında yardımcı olan, ışık saçan, yol gösteren Hıristiyanlıkla birlikte yer altı kadınların yaşlı büyücüsüne ve şeytanla işbirliği yapan “Cadılar Tanrıçası” kimliğine bürünür. Dişi tanrısal bilgeliğin sembolü olan “yılan” da şeytanla bir tutularak Hekate ile birlikte aşağılanır. Hekate her ne kadar şeytan, hortlak, karabasan vb. Diğer dünya yaratıklarını yöneten cadı, yaşam ve ölümün üstündeki gücün temsili olarak Hıristiyanlıkta başka bir vücut bulur. 21. yüzyılda tıp dünyasındaki bunca gelişmeye karşın, şifayı başarmış Hekate gibi dişil bir güçte arayanlar azımsanmayacak sayıdadır. Bugün Meryem Ana Manastırı'nın saklandığı kayadan damlayan suyun kutluluğuna, iyileştirici olduğuna inanan birçok insan Türkiye'ye akın etmektedir. Çocuğu olmayan çocuk yapmak için, hastalığın iyileşmesi için, sakatların sakatlıklarını gidermek için Meryem Ana'ya koşuyor. Hatta “Wicca” adı altında yapılan pagan ülkelerinin yöneticisi de Hekate'dir. Ve birçok wiccan yüzyılca yıl öncesinin Ana Tanrıçası Hekate'ye yakarmaktadır. Her ne kadar “Korkunç Ana” veya “Ölüm Anası” konseptiyle “kutsal kadına” karşı olumsuz bir toplumsal bilinç oluşturularak kadının saygınlığı yok edilmeye çalışılsa da Roma Capitoline Müzesi'nde yedi ışınlı güneş tacı, elindeki meşalesiyle sergilenen Hekate Heykeli; New York'taki limana “Sürgünlerin Annesi” olarak yerleştirilen “Özgürlük Heykeli” ile özdeşleşmiş, Antik Dönem gemicilerinin koruyuculuğundaki gibi modern dünyada “Işık Saçan Hekate” olarak sanki yeniden doğmuştur.<img src = "https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/dia/kitadagitim/ckeditor_assets/pictures/53/content_1_original_original.jpg" alt = "Tanıtım Metni" height = "15" width = "15" ><font size = "1" color = "white">Tanıtım Metni</font></img>