İonialılar (Türkçe-İngilizce)

Ege'nin Anadolu kıyılarında yaşayan İonialılar kuzeyde Phokaia'dan güneyde Miletos'a kadar uzanan bölgede ve hemen karşısındaki Samos ve Khios adalarında 12 kent kurmuşlardı. Bugün artık böyle söylemekten imtina etsek de İonialıların uzun zaman literatüründe neden “Doğu Yunanlar” olarak adlandırılmalarını mümkün kılmaktadır. Öncelikle İonia antik Yunan kültürel coğrafyasının üretilmesinde değil de çeperinde sayılmasına karşın bugün Klasik Yunan uygarlığı olarak tanımladığımız kültüre şekil veren pek çok önemli tarihi olay bu bölgede gerçekleşmiş, çok sayıda önemli tarihi kişilik bu topraklarda doğup yaşamıştır. Batı kimyasının Arkaik oluşumlarının oluşum doğasını İonialıların yaşadıkları çevreyi nasıl algıladıklarını ve gözlemlediklerini bize gösteriyor. Miletoslu Thales ve Anaksimandros, Ephesoslu Herakleitos, Klazomenailı Anaksagoras, Kolophonlu Ksenophanes İonia felsefe okulunun yöneticileridir. Batı edebiyatının temel taşı sayılan İlyada ve Odysseia'nın ozanı Homeros Smyrna'da veya Khios'ta doğmuş ve yaşamıştır. Yasalara karşı özgürlük yani izonom ilkesine dayalı olduğu iddia edilen kent planlamacılığına adını veren Hippodamos da Miletosludur. Batı Anadolu sahilindeki bu küçük bölge Batı uygarlığının temel taşı sayılan antik Yunan kültürünün üzerindeki yadsınamaz etkisi İonia ve İonialılar hakkında düşünmeyi her daim değerli kılmaktadır. İyonlar, Anadolu'nun Ege kıyılarında yaşamış, kuzeyde Phokaia'dan güneyde Milet'e kadar uzanan kıyı şeridinde ve açıktaki Samos ve Sakız Adası adalarında 12 şehir kurmuşlardı. Bugün onları bu şekilde adlandırmaktan kaçınsak da, İyonyalıların neden çok uzun bir süre literatürde “Doğu Yunanlılar” olarak adlandırıldığı anlaşılabilir. İyonya, antik Yunan kültürel coğrafyasının merkezinin periferi olarak görülüyordu. Yine de, Klasik Yunan medeniyeti olarak adlandırdığımız kültür ve toplumu şekillendiren birçok önemli tarihsel olay bu bölgede gerçekleşmiş ve sayısız önemli şahsiyet İyonya Toprakları'nda doğmuş ve yaşamıştır. Batı felsefesinin arkaik temellerini oluşturan doğa felsefesi, İyonyalıların yaşadıkları çevreyi nasıl algılayıp gözlemlediklerini gösterir. Miletli Thales ve Anaksimandros, Efesli Herakleitos, Klazomenai'li Anaksagoras ve Kolofonlu Ksenophanes İyon felsefe okulunun öncüleriydi. Ayrıca, Batı edebiyatının temel taşı sayılan İlyada ve Odysseia'nın şairi Homeros, Smyrna veya Sakız Adası'nda doğmuş ve yaşamıştır. Kanun önünde eşitlik ilkesine, yani isonomia'ya dayanan şehir planlama şablonunun adını taşıyan Hippodamos da Miletli'dir. Batı Anadolu kıyısında yer alan bu küçük bölgenin, Batı medeniyetinin temel taşı sayılan antik Yunan kültürü üzerindeki yadsınamaz etkisi, İyonya ve İyonyalılar hakkında her zaman düşünmeye değer kılıyor.