İslam Tarihiyazımda Gerçeklik ve El-Mes'udi

bn Haldûn, kendisinden 450 yıl önce yaşayan el-Mes'ûdî'yi “tarihçilerin önderi” olarak takdim eder. Kimi batılı kaynaklarda ise bu isim “Arapların Heredotos”u olarak kayda geçmiştir.El-Mes'ûdî, zamanını aşan bir tarihçi, coğrafyacı ve seyyahtır. Geniş sahaya yayılan merak ve tutkusuyla kaleme alınan tarihler, kendisinden sonra gelenler için özellikle tarih ve coğrafya yazıcılığı ile tarih kimyası açısından birer başvuru kaynağı olmuştur. Çünkü tüm diğer tarihseller gibi, el-Mes'ûdî'nin eserlerinde tarih ve gerçeklik konusunda bir takım eleştirel yolculukların nasıl ele alındığı; hangi dinî ve aklî çalışmadan faydalanmaya çalıştığı görülmektedir. Bu bağlamda el-Mes'ûdî'nin sadece “gece oduncusu” benzetmesi bile izlenmeyen değerler gösteriyor: O, görüşlerinde göz tanıklığına sahip olmayan tarih yazarını, geceleyin eline gelen her odun parçasını toplayan bir gece oduncusuna benzetir. Dolayısıyla el-Mes'ûdî'ye göre tarihsel açıdan eleştirel bir zihinselle yaklaşmak gerekmektedir.Bu kitap, anılan tarihsel İslâm tarihiyazımda eleştirel gerçekliğin nasıl inşa edilmiş sorusuna bir cevap bulma arayışıdır. Kitap aynı zamanda, İslâm'daki birbirinden farklı gerçekliklerin gerçekliği nasıl yorumladığı ve algıladığına da yer vermektedir.İslam öncesi toplumların geçmiş algısı, bugüne kadar, zamana bakışı ve bilgi (haber) ile devam eden ilişkileri gözden geçirilmiştir. Aynı birlikte el-Mes'ûdî'nin tavrı, iki ayrı eseri: Murûcu'z-Zeheb ve Me'âdinu'l-Cevher ile et- Tenbîh ve'l-İşrâf'tan örnekler kaydedilmiştir. Bu çalışma belli bir terminoloji çevresinde zengin bir kültür inceliyor ve kayıp bir hafızayı bugün için yeniden canlandırıyor.. Tanıtım Metni