Karşılaştırmalı Hitabet Cahiliye Dönemi ile İslam'ın İlk Dönemi

Bana iyice kulak veriniz ve beni kalpten görebiliyoruz ki, öğütlerim istediğim şekilde yerde tesir bıraksın. Gurur arzularla yükselir ve kalpleri keder boğar, cehalet bakışı karartır. dönemdeki şeylerde ibret almak isteyenler için ibretler vardır. Dikkat ederseniz; serilmiş bir toprak, ayrıntılı bir gökyüzü, doğan ve batan bir güneş, seyir halinde olan ve kaybolan yıldızlar, aybaşlarının doğduğu ve ay sonlarının battığı bir dolunay, zengin bir aciz, başarısız bir sahtekâr, gencecik ölen bir delikanlı, yaşlı ölüp toprak olanlar, giderken de bir iken daha asla dönmeyenler, ölümleri durdurulup da öne alınamayanlar; bir takdir ile gönderilip de beşere hayat veren, ağaçları yapraklandıran, meyveyi oluşturan ve çiçekler açan bir yağmur; kayadan fışkırıp da meskûn her türlü çeşit çeşitlilikler yeşerten, böylece canlılara hayat veren, başıboş gezen hayvanları doyuran ve nimetleri arttıran bir su, bütün bunlarda yaratılmış kişilerin bir düzeni ve dengeyle idare eden, her şeyi takdir eden, kusursuzca yaratan, her şekil ve suret veren yaratıcıya ait çok açık deliller vardır. Ey yüz çevirip kaçan akıllar ve ey yüz çevirip kaçan kalpler, hadi içerir, Nereden geçiyorsunuz, hangilerini saplıyorsunuz, hangi şaşkınlıkla başıboş ve amaçsızca koşuyorsunuz; Şayet kalplerdeki perdeler kaldırılıp, gözlerdeki perde de çekilse elbette şüphe ile gerçek birbirinden ayrılır ve kendisini dalalet kaplayan arar, cehalet sarhoşluğundan uyandırır. el-Me'mûn el-HâriseTanıtım Metni