Makbul Vatandaş'ın Peşinde: II. Meşrutiyet'ten Bugüne Vatandaşlık Eğitimi

Türkiye'de sürdürmekte olduğu vatandaşlık tipi nasıldı? Bunun için okullarda nasıl bir vatandaşlık terbiyesi verildi? Füsun Üstel, II. Meşrutiyet'in gidişat süreci bu soruların yanıtını arıyor. Vatandaşlığı ve tescilli 'yaratmak', ulus inşasının temel süreçlerinden biri. Vatandaşın tanımı da, doğrudan doğruya Vatan, Millet, Devlet tanımlarına göre belirleniyor. Kitap, Osmanlı vatanperverliğinden Cumhuriyet döneminin farklı evreleri boyunca bu tanımları inceliyor; Makbul vatandaş nasıl tarifelendi, bu tarife dönemlere göre hangi değişiklikler oldu? Osmanlı'nın son döneminde Cumhuriyet'in kuruluş aşamasına dek 'reşit' bir özne olarak düşünen vatandaş; ulus-devletin ve Tek-Parti rejiminin konsolidasyonu sürecinde milli yurttaş olarak sınırlandırılması, Türkiye'de yurttaşlık sürecinin temel vasfı olarak ortaya çıkıyor. Katı bir vazife-hak istikrarın denetiminde, bir devlet eksenli militan yurttaşlık tipi bu. Etno-kültürel çabalı bürokratik milliyetçilik ile sözleşmeci ulus söyleminin geçimsiz birlikteliğinin ayırdığı bu yurttaşlık tipi, günümüzde Türkiye'deki yurttaşlık eğitiminin karakterini belirlenmiş, Üstel'e göre. 1960-80 döneminde yurttaşlık anlayışı anlayışına bir sivil-demokratik etki işaretiyle girdi. Ancak 1980'lerde, 1940'larda sert bir şekilde şiddetli bir geri dönüş yaşandı. Oğul, yıllık vatandaşlık eğitimine sınır oranında 'zerkedilen' insan hakları, hakim milli güvenlik yurttaşlığı anlayışıyla başlamakta zorlanıyor! Tanıtım Metni