Manzum Sözlüklerimizden Sübha-i Sıbyan Şerhi Hediyyetü'l-İhvan (1. Cilt İnceleme-Metin)

Elinizdeki bu eser, 1652-53 yılında Ebu'l-Fazl Muhammed b. Ahmed er-Rûmî Bosnavî tarafından kaleme alınan 460 beyit hacmindeki Sübha-i Sıbyân isimli manzum sözlüğe, Mehmed Necîb'in “Hediyyetü'l-İhvân fî Şerhi Sübhati's-Sıbyân” adını verdiği hacimli şerhidir.60'tan fazla yazma nüshası bulunan Sübha-i Sıbyân, Mevlânâ Kütüphanesi 4026 nüshaya göre 48 bahire aralığı. Eserin sözlük kısmı 420 beyit olmalı, bahir başlıkları çoğu sözlükte olduğu gibi Arapça'dır. Sözlük kısmında 2100 civarında Arapça, 250 civarında Farsça ve bunlara karşılık gelmek üzere de 1150 kadar da Türkçe bilgiler eklenmiştir. Verilen Arapça kelimelerin önemli bir kısmının Kur'ân-ı Kerîm'de geçen isim, sıfat ve bir kısım fiil çekimlerinden oluştuğunu söylemek mümkündür.Günümüze kadar Sübha-i Sıbyân için yazılan dört şerh tespit edilebilmiştir. Bunlar Mehmed Necîb tarafından yazılan Hediyyetü'l-İhvân fî Şerhi Sübhati's-Sıbyân; Seyyid Efendi tarafından yazılan Seheletü'l-Beyân Şerhü Sübhati's-Sıbyân; Râsim Fodlâcî-zâde Ahmed tarafından yazılan Şerh-i Sübha-i Sıbyân ve Hâcî İsmâ'îl Zühdî b. 'Ömer tarafından yazılan Şerh-i Sübha-i Sıbyân'dır.Hediyyetü'l-İhvân şârihi Mehmed Necîb Efendi hakkında yazılan bilgiler mevcuttur. Şârihin ismi, şerhin sebeb-i telif kısmından geçmektedir. Eser, 1840-1903 yılları arasında 6 kez basılmıştır. Geleneksel şerhlerde şârih önce metni verir, ardından metinle ilgili gramerin alınması sıralar, bu konu ile alâkalı söyleyebileceği başka türlü ne var ise onları ekler. Bir kısım şerhler neredeyse tercüme veya farklı şekillerde çıkarken, bir kısımda da okuyucuyu fazlasıyla doyuracak mâlûmatla karşılaşırız. Şârih Mehmed Necîb Efendi de bereketli bir şerh ile sağlanır.Bu başarılı, ana tarihçilerle önce manzum sözlükler, daha sonra bunların şerhleri ​​hakkında bilgiler özetlenmiş, ardından Hediyyetü'l-İhvân'ın transkripsiyonlu özeti mevcut, son olarak, araştırmacı ve okuyucuların istifâde edebilmesi için kapsamlı, kapsamlı bir dizin oluşturulmuştur.Tanıtım Metni