Memlüklerde Divanü'l-Mezalim

Türk-İslam devletlerinin en önemli ve en uzun ömürlü devletlerinden birisi olan, iki buçuk asrı aşkın Mısır ve Suriye'de hüküm süren ve Abbasi Devleti'nin yıkılışı ile Osmanlıların ilk dönemleri arasında kendisine tevarüs eden Türk-İslam devlet teşkilatının varlığını devam ettiren Memlûk Devleti'nin siyasî ve mühimdir. Memlûklerdeki teşkilât yapısı bir genel İslâm devletleri geleneğini devam ettirirken, diğer taraftan Türk devlet geleneğini de içinde barındıran bir oluşumdur. Bu bağlamda Memlûkler, kendilerine ait olan bu zengin bilgilerin doğal bir özeti olarak hem özetleri hem de kendinden sonrasına tesir eden önemli kurumlar artırıldı. Bu önemli kurumlardan birisi de hiç şüphesiz Dîvânü'l-Mezâlim'dir. Memlûk Devleti'nin adlî teşkilatı, Türk-İslam adlî sistemi bir terkibiydi. Dolayısıyla bütün Türk-İslam devletlerinde olduğu gibi Memlûklerde de halka adil davranma esastı. “Adaletin temelidir.” içeriğinden hareketle Memlûkler kaza (yargı) müessesesine ve bu bağlantılı Dîvânü'l-Mezâlim'e bakma görevine çok önem vermişlerdir. Bu görevi, Memlûk sultanlarının başta gelen görevlerinden birisiydi. Memlüklerde mükemmel bir adalet teşkilatı desteği vardı. Hemen bütün devlet erkânı, adaletin sağlanması için Yüksek Mahkeme'ye yani Dîvânü'l-Mezâlim'e kendi görevleri açısından az ya da çok katkı bulunarak yardım halindeydiler. Bu durum Türk-İslam devletlerindeki ve bu fiziksel Memlûklerdeki bütün devlet teşkilatının adalet temeline dayandığını göstermektedir. Bu eserde daha önce yıllar boyunca etraflıca durulmamış ve müstakil bir çalışma yapılmamış olan Memlûklerde Dîvânü'l-Mezâlim (1250-1517) konusu teferruatlı bir şekilde alınmıştır.Tanıtım Metni