Hafıza: Nasıl Geliştirilir, Eğitilir ve Kullanılır?

İlişki yoluyla çağrışım meselesi, düşüncenin tüm konularındaki en önemli şeylerden biridir ve doğru ve etkili düşünmenin derecesi büyük ölçüde buna bağlıdır. Bir şeyi yalnızca "bilmemiz" yeterli değildir; istediğimiz zaman nerede bulacağımızı da bilmeliyiz. Pennsylvania'lı yaşlı Yargıç Sharswood'un bir zamanlar dediği gibi: "Kanunu bilmek değil, nerede bulacağımızı bilmek önemlidir." Kay şöyle diyor: "Zaman veya mekânda bitişiklik yoluyla oluşturulan çağrışımlar üzerinde çok az kontrolümüz var. Bunlar, nesnelerin kendilerini zihne sunma sırasına bağlı olarak bir bakıma tesadüfi niteliktedir. Öte yandan, benzerlik yoluyla çağrışım büyük ölçüde kendi gücümüze bağlıdır; çünkü bir ölçüde, ilişkilendirilecek nesneleri seçer ve onları zihnimizde bir araya getiririz. Ancak, yalnızca ilişkilendirilmesini ve birbirlerini hatırlatmasını istediğimiz şeyleri ilişkilendirmeye dikkat etmeliyiz; kurduğumuz çağrışımlar, salt yüzeysel veya rastlantısal benzerliklere değil, temel ve özsel benzerliklere dayanmalıdır. Şeyler, özsel nitelikleriyle değil de tesadüfi nitelikleriyle, yani temel ilişkileriyle değil de yüzeysel ilişkileriyle ilişkilendirildiğinde, ihtiyaç duyulduğunda bulunamayacak ve çok az gerçek işe yarayacaktır. Yeni olanı, zihnimizde ona en çok benzeyen şeyle ilişkilendirdiğimizde, ona düşünce yapımızdaki uygun yerini vermiş oluruz. Benzerlik yoluyla çağrışım yoluyla, fikirlerimizi adeta ayrı demetler halinde birleştiririz ve bu da Birbirine en çok benzeyen tüm fikirlerin tek bir pakette olması son derece önemlidir." Tanıtım Metni