Misyon Ekonomisi

Kapitalizmin krizden krize sürüklendiği, kamu otoritesine güvenin sarsıldığı bir çağda Mariana Mazzucato, “devlet ne işe yarar?” parçaları yeniden düzenli olarak yatırıyor. Misyon Ekonomisi , bu ezber bozan bir yanıt arıyor: “Devlet yalnızca kapsamlı değil, aynı zamanda yön ayırmalı, hatta harekete geçirici bir aktör olmalı”.

Misyon Ekonomisi = Mazzucato, Apollo Projesi gibi geçmişteki büyük kamu-özel sektör işbirliklerini hatırlatarak bugünün devasa sorunları için benzer bir “misyon yaklaşımı” öneriyor. İklim krizi, sağlık sistemlerinde eşitsizlikler, dijital uçurum… Bu çözümün çözümünde sadece piyasanın insafına bırakılmış stratejilerle ilerlemenin artık mümkün olmadığı anda yazar, cesur, bütüncül ve kamu yararını önceleyen bir ekonomik kalkınmayı savunuyor.

Kitapta Kovid-19 sürecinde, bildirilen iş birliğinin ne kadar hızlı sonuç elde edilebildiğinin anlaşıldığı, ancak aynı dönemde yaşanan “aşı milliyetçiliği” ve eşitsiz dağılım oranları da insanlık olarak dayanıklı sınıfta bantta kalındığı vurgulanıyor. Mazzucato, bu kırılganlıkların ortaya çıkmasının yolunu devletin “etkisiz bürokrasi” algısından kurtarıp yetkin bir planlayıcı olarak yeniden inşa etmeyi buluyor.

Mazzucato sadece bütçe değil, özel sektör de sorumluluğun arttırılmasına dikkat ediyor. “Paydaş kapitalizmi” gibi sık dile getirilen kavramların gerçek anlamda karşılık bulması, ayırıcı toplumsal faydayı merkeze alan adımları atmasının kaçınılmaz olduğunu hatırlatıyor.

Misyon Ekonomisi , alışılmış ekonomi kitaplarından farklı olarak teorik çerçeve sunmasının yanında güncel örneklerle ayrıntıları somutlaştırıyor. Mazzucato'nun önerdiği model, geleceğin ekonomilerinin sadece rakamlardan değil, toplumsal değerlerden beslenmesinin ortaya çıktığını gösteriyor. Yazar, insanlığın Ay'a ulaşmak için gösterdiği vizyon ve iş birliğinin, bugün gezegenimizi kurtarmak için de aynı kararlılıkla sergilenmesi gerektiğini hatırlatarak, artık zaman kaybetme lüksümüzün kalmadığını ortaya koyuyor.

Arka Kapaktan

“Bu kitap devlet hakkında mı, yoksa kapitalizm hakkında mı?” Avrupa Birliği'nde ve İngiltere'de siyasete yön verenlerle çalışan Mariana Mazzucato, kendi sorduğu soruları, “Her ikisi hakkında da” şeklinde yanıt veriyor. Misyon Ekonomisi yönetim ve işletme faaliyetinin giderek kırk yılda zayıfladığı saptamasını çıkış noktası olarak yer alıyor ve önce ezberimizi bozuyor. Verimliliğin ancak özel ürün yakalanabileceği tezi doğru mudur? Peki ya, yasal ekonomiye her türlü müdahalenin zararlı olduğu tezi?

Mazzucato ekonomi alanında ezberine girmiş mitleri çürümüşken, devletlerin geçmişteki cüretli yatırımlarını ve başarılarını hatırlatarak kapitalizm-devlet ilişkisini hem geçmişten hem de günümüzden örneklerle yeniden ayakta yatırıyor. Ay'a gidiş nasıl mümkün oldu? Bir kamu-özel sektör iş birliğinin nasıl oluşması gerekiyor? Kamunun ve yönetimi, bu misyonu cesaretle benimsemesi özel sektöre, teknolojik atılımlara, kamuya neler kazandırdı? Nihayetinde sağlık, ulaşım, Yeşil Dönüşüm gibi alanlarda misyon anlayışının geleceğin kapitalizmini şekillendirebilir mi?

Mazzucato, Misyon Ekonomisi'nde durumu yeniden gözden geçirmenin neden kapitalizmi yeniden gözden geçirdiğini anlatıyor ve ekonomide korumacı politikalar tartışmasını yeniden gündeme getiren yeni dönemdeki ekonomik gelişmelerin ışığı sürüyor.

Mariana Mazzucato Kimdir?

İtalya doğumlu, İtalyan-Amerikan-İngiliz ekonomist ve akademisyendir. University College London'da Yenilik ve Kamusal Değer Ekonomisi görevi olarak görev yapmakta, aynı zamanda UCL organizasyonu Yenilik ve Kamusal Amaç Enstitüsü'nün kurucu direktörlüğünü yürütmektedir. Kamu sektörünün yenilikteki rolü, misyon odaklı ekonomi politikaları ve değer yaratımı üzerine çalışmalarıyla tanınan Mazzucato, bu alanlarda yayımladığı etkili kitapların yanı sıra birçok uluslararası kurumda eğitim görmüştür. Ekonomik performansın değişimi ilişkisinin katkılarıyla öne çıkan Mazzucato, 2021 yılında İtalya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı'na layık görülmüştür.

Orjinal Adı: Mission Economy

Orjinal Dili: İngilizce

Türü: İnceleme-Araştırma

Yayın Tarihi: Ocak 2021

Türkçe Baskı: Mayıs 2025

Okur Yaşı: Yetişkin Okuyucu

Hedef Kitle: Ekonomi konularına, toplumsal kesimlerin ilgisini duyanlar

Sayfa Sayısı: 240

Ebat: 13.5x21