Modern Devlet ve Polis: Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Toplumsal Denetimin Diyalektiği

Polisin ordudan ayrışarak, ayrı bir ''iş'' ve resmi olarak kurumsallaşması, modern yönetimin temel öneminde bir veçhesidir. Zira polis, kesinti, kesintiler arasında/dışından değil ona göre eksik yaparak kapasitesinin değişimlerinde kilit işlev taşır. Tepkici-bastırıcı olmak, isteğe bağlı 'önleyici' nitelikteki bu denetim aralıkları, hükümetin iktidarının modern biçimde düzenlenmesini sağlar. Devletin otoritesini ve denetim gücünün yapısının yanında, helkin talep ve tepkilerinin içine 'sızabildiği', çift yönlü bir mekanizmadır bu. Bu yanıyla yurttaş haklarının çerçevelenmesinde de bir etkendir. Öte yandan modern devlette polis aynı zamanda kapitalist toplumdaki polistir ve alt sınıfların 'yapısal' olarak suçlu eklenmesi, polis nizamının oluşumunun karakteristik bir özelliğidir. Ferdan Ergut'un kitabı, öncelikle modern devlette polisin bu aslı işlevini ortaya koyuyor. Ve bu kurumsallaşmış, Türkiye'de polisin düzeni inceleniyor. Polisin, İttihat-Terakki ve Cumhuriyet yönetimlerinin, başka bir deyişle 1908 ve 1923 devrimlerinin sürekli içinde, -Milli Mücadeleliği dönemindeki bir 'geri gidişe' rağmen -Tek-Parti'nin dek uzanan kurumlaşmasını analiz ediyor kitap. Bu vesileyle, Türkiye'de modern sürecin inşa süreçlerinin özelliklerini yorumluyor. Bu kültürel deneyimin sonucunda ortaya çıkan, ordudan özerk ama kendi içindeki militarist yapıyı, Türk Polisi'nin paradoksal karakter özelliği olarak saptıyor Ergut. Nasıl toplumsal olaylara 'polisiye' gözlenmekte görmekta sorun varsa, polis olgusunu da 'polisiye' gözle görerek toplumsal ve siyasal analizden dışlamakta sorun var. Bu önemli kitap, 'polis'i sosyal teori ve siyasetin konusu yapmak yönünde bir çağrı, aynı zamanda. Tanıtım Metni