Nefs ve Akıl Risalesi

Elinizdeki bu çalışma, birçok alanda eser vermekle birlikte özellikle ahlak formülünde öne çıkan İbn Miskeveyh'in el-Makâle fi'n-nefs ve'l-akl (Nefs ve Akıl Risalesi) isimli risalesinin hem yeni bir edisyonunu hem de Türkçe karşılığını sunmaktadır. Söz konusu risale, İbn Miskeveyh'in açıkça isim verdiği zikretmeği bir şahsın, nefs ve aklın varlığı ve mahiyetiyle ilgili ona yönelttiği liste üzerinde soru/itiraz ve onların kendisinde bulunan cevapları içerir. Soruların/itirazların içeriğinden, materyalist bir deneyci anlaşılan bu kişi, nefs ve akıllı süreklilik olarak sıcaklık, ışık ve nura indirgeme çabası içindedir ve duyu idraklerini aşacak şekilde cisim veya parçacık olmayan bir nefs ve akıl düşüncesine karşıdır. Zira ona göre duyulara dayanamayan her türlü düşünce/fikir, kuru/ham hayalden (melankoli) kurtulmak mümkün değil. Bu duruma karşı İbn Miskeveyh bilgisinin sadece duyulduğu idrakleriyle sınırlı olmadığı, bilakis onların da üzerinde hükümde bulunan bir akıl ve nefsin mevcut, dahası bunların maddi de olmaması temellendirerek itiraz sahibinin şüphelerine cevap üretmeye çalışıyor. Dolayısıyla bu çalışma, nefs ve akıl ontolojisiyle ilgili değerli değerlendirmeler içermekle birlikte, özellikle epistemolojik açıdan materyalist ve deneyci bir gelenek ile Yeni Platoncu geleneğinin iki önemli mensubunun karşı karşıya geldiği bir diyalektiği serilemesi açısından son derece önemlidir. Tanıtım Metni