Nehirler ve Balıklar - Doğa Tarihi – XXXI ve XXXII. kitap

Yaşlı Plinius, Doğa Tarihi adlı ansiklopedik eserinin 31. =, suda yaşayan canlıların şifa verici yanlarıyla birlikte genel özellikler bölgesinden önce bilhassa nehirlerinin sahip oldukları kudretleri ele alınmaktadır. Anadolu dâhil, Akdeniz ve Ege'ye hayat veren bereketli suların yapısal özellikleri, canlılara olan etkilerine değinmektedir. Antikçağ'ın bilgi birikiminin ve kültürünün en üst düzeyde yansıtıldığı çalışmalarla her zamandaki klasik özellik bölümü olan eserinin bu ciltlerinde iki bin yıl öncesinden halihazırda seslenmektedir. Doğayı, canlıları ve insan hayatlarını bir bütün içinde ele alır; Günümüzde, dünyanın oluşumunda ve yaşamının sürdürülmesinde doğanın kutsal güçlerinden biri olan suların neden temiz tutulması, ayrıca elbette bu canlı bütünlük içinde doğaya neden zarar verilmemesi gerektiği bir kez daha anlaşılmaktadır. Yazarların ilişkileri, öngörüsüne ve doğru bilgileri aktarma çabasına hayran kalmamak mümkün değil. Plinius 32. = da balıklardan elde edilen fayda, devaları aktarılmaktadır. Bu sayede Latince birçok balık adı ve beslenmede, sağlıkta, ilaç uygulamalarının nasıl yapıldığını öğreniyoruz. "Çoğunlukla denizde yolculuk yapanlar, tatlı suyun eksik olanlarına şu bakımları tavsiye edilir. Geminin güneşi yünlüler, denizin buharlanmasının emilmesiyle nemlenir, bunların sık ile tatlı su ayrılır, aynı şekilde balmumundan içi yapılmış toplar ya da içi boş, açık kaplarla denizdeyken içlerine tatlı suyu toplar. Kolay biçimdeki eski güç gelir. Bilmedikleri suların sağlıklarına dokunması yabancı ülkelerdeki yolculukların korkusudur.” Tanıtım Metni