Nikomed (Ciltli)

Corneille'in kahramanları muhtelif milletlere mensuptur ve muhtelif devirlerde yaşamışlardır. Onun için hemen onun piyesinin mevzusu başka bir memlekette geçer. Abdülhak Hamit'te olduğu gibi, Corneille külliyatında da hem şarkı vardır hem garp... Pek çok milletler Corneille'in külliyatında kendi kahramanlarından birini yahut bir olarak tanımlanmışlar. Mesela La Cid İspanya'da, Cinna Roma'da, Polyeucte Malatya'da ve bugün neşrettiğimiz Nicoméde de İzmit'te geçen bir vaka tasvir eder. Corneille, Nikomed'in mevzusunu ikinci asır Latin müverrihlerinden Justin'in yaşamıştı. Bunu piyesin mukaddimesinde kendisi söylüyor ve hatta istinat ettiği birkaç satırlık kısmı aynen derç ediyor. İşte o paragraflar: Bitinya Kralı Prüsyas oğlu Nikomed'i öldürtüp onun yerine başka bir kadından olan ve Roma'da yetişen diğer oğullarını yaşamak istedi; ancak kralın bu tasavvuru, tatbikine memur olan adamlar tarafından genç prense ifşa edildi; Bu adamlar yalnız bununla kanaat getirmeyi Prens Nikomed'i o zalim babaya karşı mukabele-i bi'l-misile ve kendi kurduğu tuzağa onu düşürmeye teşvik edip prensi kolayca kandırdılar. Bunun üzerine Prens Nikomed kendisini yanınızda çağıran babasının davetine icabetle onun ülkesine girmez kral ilan edildi; tahtından indirilen Prüsyas'a hizmetçileri bile yüz değişti; Her ne kadar gizlenmeye çalışılmışsa da nihayet yakalanıp oğlu tarafından öldürülmüş ve kişinin öldürüldüğü için emirin bir cinayetle hayatı nihayet verilmiş oldu... Corneille bu baba katili prensin manevi heykelini eline aldı. Uzun uzadıya yontup işledi; Bütün pürüzleri ile kabalıklarını, bütün cinayetlerini yonttu, bütün kan lekelerini kazıdı, elindeki vahşeti doldurmak yerine faziletle merhamet doldurdu ve nihayet bir barbardan ideal bir kahraman ortaya çıkmış oldu! Nikomed, Corneille'in yirmi birinci piyesi ve on yedinci asır sahnesinde kendisine zafer alkışları temin eden şaheserlerinin sonuncusudur. Bu eser ilk kez 1651 yılında Kanunisani'de o zamanki Hotel de Bourgogne Tiyatrosu'nda temsil edilmiştir. Bu ilk temsilinden pek çok beğenilen bu nefis eseri Moliére, de Louvre Sarayı'nda krallığının huzurunda oynanmış ve üçüncü perdesinin sonunda krallık şekli hakkında biraz dokunaklı imalar bulunduğu halde, kral tarafından bile alkışlanmıştır!Zaten Corneille'in en oyunlardan biri de budur. Bu oyunun anlatımı şu şekilde: “Bu oyunun en sevdiğim oyunum olduğu gerçeğini saklayamam.” İsmail Hami DanişmendTanıtım Metni