Notlar / Çöküntü

Ünlü “Tarih Notları”nın Çöküntü ödüllü listesinde, dokuzuncu yüzyılın Batılaşma deneyimleriyle kurtulacağını, Osmanlıların aşamalı olarak nasıl bir özgürlüğe sürüklendiklerini sergiler. Bu kırgınlığın köklerinde yatan ise, Osmanlı'nın kendi ülkesindeki varoluş koşulları ile Batılaşma sürecinin zorladığı özellikler arasında uzlaşmaz birleşenlerdir. Osmanlı tarihi boyunca, üretici Doğu ve geleneksel Doğu tarım uygarlıklarıyla özdeşleşmekle birlikte; Dünya siyasetinde Doğu'nun koruyucusu ve savunucusu olmuştu. Bir dünya imparatorluğu olarak bu sayede yüzyıllarca varlığını sürdüren Osmanlı Devleti, Batılaşma uygulamalarına yöneldiğinde, kaçınılmaz olarak, kendi yerel kaynaklarıyla tüm bağlantılarının da kopup gideceği zamanlardı. Denetimi dış güçlere dayalı bir deneye giriştikçe, Osmanlı, hem yönetim altında bulunan halklara, hem de Doğu'da ters düşecekti. Özellikle böyle bir seçimin devlet düzeyinde yapılması, Doğu'yu yalnız ve korumasız da bırakacaktı. Kemal Tahir, “Çöküntü” ile ilgili “Tarih Notları” aracılığıyla, Batı kadar, Doğu ve devletlerin iyilerinde bir daha tartışma tartışması sunuyor. Kemal Tahir'e göre, Doğu halkının en önemli sorunu Batı'da araştırılmıştı... Osmanlı, geçmişteki yeri ve karşı çözümlerle karşı karşıya kalmıştı. Oysa Batılaşma sürecinde, tarihin kendi görevi bir yana ayrılmak zorunda kalan Osmanlı devlet yönetimi, Doğu'nun halkları bir yana, giderek Anadolu halkını ve kendisini bile kurtaramayacaktı. Devleti kurtarmak adına bir serüven, genel de bütünlükle sonuçlanacaktı. Kemal Tahir, Çöküntü'de, tarihi yeniden okuma ve değerlendirme yönünde yepyeni dönüm noktalarına ulaşıyor... Tanıtım Metni