Ödüllerle Cezalandırılmak

Türkiye'de Koşulsuz Ebeveynlik kitabıyla tanımlanan AlfieKohn'un başyapıtı Ödüllerle Cezalandırılmak, 1993'teki ilk yayımından bu yana ebeveyni, öğretmeni ve yöneticiyi ödüllerinden uzak uygulamalara yöneltti. Motivasyonel psikoloji ve pedagojik alanlarda ise derin tartışmalar başlatıldı. Yarattığı güçlü etkinin asıl nedeni, tasarımda gelişmelerin ortaya çıkmasıyla başlayan bir gerçeğin kapsamlı birleştirici, neşeli, ama göz ardı edilmesi de olanaksız bir manzarayı önümüze sermesiydi: Ödüller bizi cezalandırıyordu. Ödül ile cezanın özellikleri nasıl benzerse, çalışma mekanizmaları ve yarattıkları sonuçlar da benzerdir. Kısacası, ödül ile ceza aynı madeni paranın iki yüzüdür, ama o paranın alım gücü pek yoktur. Bunlar çoğumuz için şaşırtıcı ifadelerdir. Çünkü eğitim, öğretim ve yönetim alanlarında kullanılan alışılmış strateji şu şekilde özetlenebilir niteliktedir: Bunu yapmazsan bunu alırsın. Birinin dayanıklılığı gibi davranışını sağlamak için yanmanın ucunda envaiçeşit rüşvet sallar durur. Ama bunun bir insani etkileşimi değil, ev hayvanı terbiye yöntemi olduğunu nedense kaçırırız. Araştırmalar, ödül vaadiyle harekete geçirilecek daha kötü iş çıkaracağını, daha niteliksiz analizlerin alınacağını, daha az öğrenileceğini, hatta temel ilkeler robot gibi uygulamadan öteye gidemediğini ortaya çıkaracağını gösteriyor. Ödülle öğrendiğimiz yegâne şey, ödüle itaat, hatta biattır. Kazancımız ise koruyucu filtreden ibarettir. AlfieKohn'un gerçek yaşamdan örneklerle ve ince bir espri anlayışıyla değerlendirildiği Ödüllerle Cezalandırılmak, ek bölümler, anlatımı genişletmek, zengin kapsamlı son notları ve başlı başına bir rehber niteliğindeki dev kaynakçası ile ödüllere getirilen eleştirinin dayandığı orijinal yapıttır. Ödüllü olumsuz etkileri olan eğitim, öğretim ve iş yönetimi alanları ayrı ayrı çözümlerken, ebeveynlere, öğretmenlere ve alternatif düşünce biçimleriyle pratik çözümler sunacaktır. İlk yayımın yirmi beşinci yıl dönümü için hazırlanan bu baskıda, Kohn'un güncel verileri incelediği otuz dokuz sayfalık yeni bir Sonsöz de bulunmaktadır. "AlfieKohn bir efsaneyi daha yerle bir ediyor ve bileşenleri oluşturmak için kullanmayının olumsuzluklara ikna edici biçimde önümüze seriyor. Her ebeveyn, öğretmen ve şirket yöneticisi bu kitabı okuyor, hem de hemen!" —Thomas Gordon, Etkili Anne Baba Eğitimi (EAE) program kurucusu "Doyurucu ve düşündürücü.Ölçülerin yıkıcı etkilerine ilişkin ezber bozan bu inceleme, ebeveyni ve öğretmeni için zorunlu kitap olmalıdır." —AdeleFaber, Konuş Ki Dinlesin, Dinle Ki Konuşsun ve Kardeş Rekabeti yazarı “[Ödüllerin] verimi düşürdüğünü (...) yazan AlfieKohn (...) motivasyonya yönelik uygulamalara yönelik uygulamaların içerdiği takviyeleri özetle ve somut bir kazançlarla de bol miktarda bulunur.” —Los Angeles Times “Düşünce yapınızda devrim yaratacak türden, alışılmışın dışında bir kitap. —PublishersWeekly "İnsanları nasıl çalıştırabileceğimize, sıkı sıkıya bağlı bölgelere açık ve düşündürücü biçimde meydan okuyucu Ödüllerle cezalandırılmak, dağıtmak, tedavi etmek ve yönlendirmek için yönlendirilmek, havuç ve sopaya belleri ise son derece rahatsız edilecek." —Prof. Dr. Richard M. Ryan, Rochester Üniversitesi, Psikoloji Bölümü Tanıtım Metni