Osmanlı İmparatorluğu ve Arap Aşiretleri 1840-1914

Osmanlı İmparatorluğu'nda 19. yüzyıldaki reform çabaları içindeki merkezi eğitimin temel konuları arasındaydı. Bu projenin uygulanması Arap göçerleriyle ilişkiler ayrı ayrı bir araya geldikleri için Arap eyaletlerinde ve özellikle hudut bölgelerinde devlet otoritesini test ederek bu ilişkilerden geçiyordu. M. Talha Çiçek, Osmanlı İmparatorluğu ve Arap Aşiretleri, 1840-1914'te “uzun” 19. yüzyıl boyunca, yani Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcına kadar bu ilişkinin nasıl belirtilerini göz önüne seriyor. Merkezi devlet ile aşiretler arasındaki ilişkinin, “devlet emreder, siz yaparsınız” anlayışından ibaret olmadığını gösteren Çiçek, tam karşıtlık karmaşık, son derece akışkanlar ve hiç kesilmeyen bir müzakere sürecinin söz konusu olduğunu çok zengin bir arşiv çalışmasıyla belgeliyor. Ayrıca, Osmanlı reform sürecinde aşiret toplumlarının varlığını sürdürüp ağırlığını korumanın ve merkezi devletle ilişkilerinin Ortadoğu'da daha sonraki dönemler ve dünya politikası üzerinde de etkili olduğunu unutmamak gerekiyor. M. Talha Çiçek'in çalışması, öneri yeni perspektifle, alanındaki önemli bir boşlukları dolduruyor. "Genellikle göçerler ile Osmanlı Devleti arasındaki ilişkinin tek yönlü bir yol olduğu varsayılır: Devlet buyurur, aşiretler de ya isyan ya da itaat eder. Talha Çiçek'in kitabı ise gerçeğin çok daha karmaşık ve ilginç olduğunu gösteriyor. Bu kitap, 19. yüzyıl Osmanlı devleti ile Arap göçerler arasında karmaşık ve seren bir çalışma." Selim Deringil “Kusursuz bir arşiv araştırması ve bilimsel gelişmelerin eksiksiz bir biçimde kavranmasına dayanan bu örnek çalışma, Tanzimat sonrasında Arap göçerlerine ilişkin Osmanlı politikalarına bakıldığında taze bir perspektif sunuyor.” M. Şükrü Hanioğlu Tanıtım Metni