Osmanlı Toplumunda Zındıklık

Tarih boyunca güç ve dünyevi menfaati geliştirmek için dinin temel esaslarını tahrif eden, kavramların içini boşaltan pek çok saldırı hareketi boyunca geçmiştir. Dün olduğu gibi zındıklık, ilhad, ehl-i fesad, batınilik, dehrilik gibi isimlerle anılan istismar hareketlerinin bugün de çeşitli isimler altında varlıklarını sürdürdüğü bir vakıadır.Nitekim tarihsel süreçte zındıklık; Nifak hareketlerini de ortak şekilde Müslümanlara karşı kendi tür dini, siyasi ve sosyal muhalefet hareketleri içerisinde devam ettirmiştir. Keza Osmanlı döneminde de bu türdeki hareketler eksik olmamıştır. Ancak Osmanlı devleti bu tür hareketlere karşı refleks sergilemede ihmalkar davranmamış, devleti ve toplumsal yapıyı zedeleyeceğini bu oluşumlara karşı gerekli önlemler almakta özen göstermemiştir.Eserde, Osmanlı toplumundaki zındıklık olgusu Sultan IV. Mehmed döneminin başdefterdarlık kâtiplerinden Patburunzade Mehmed Efendi örneği ile ele alınan, onun yargılanma süreci ve idamı hukuki tahlile tabi tutularak Osmanlı devlet ve adliyesinin zındıklığa bakışı irdelenmiştir.Tanıtım Metni