Şili 1970-1973 Dünyayı Sarsan Bin Gün

Fransız sosyologu Franck Gaudichaud'nun 1970'lerin başında Şili'de üç yıl süren Halk Birliği (Unitad Popular) dönemindeki “tarihi karşılıklı olarak yazdığı” yaklaşımlardan irdelediği Dünyayı Sarsan Bin Gün, 20. yüzyıl devrim deneyiminin “kayıp hazinelerinden” birinin çok sayıda bilinmeyen yeniden gün ışığına çıkması. Sekiz yüz bölümden oluşan doktora tezinden kalkarak kaleme alınan bu çalışma, Şili siyasî deneyiminin çok yönlü çözümü ve karmaşık mücadele süreçlerini akademik söylem düzeninden ötelere taşıyarak açık sözlü, yenileyici, nesnel ama ayrıntılı bir teorik tarih anlatımının “militan” yaklaşımıyla okura aktarıyor. Gaudichaud, “Üçüncü Dünya” solunun farklı siyasî kesimlerince kullanılan gelenekçi çerçevelerine ayrılmayarak, “Şili'ye özgü sosyalizm yolu” diye bilinen bu kendine özgü “kolektif devrimci süreç” resmî olarak iktidarda olan Halk Birliği'nin sosyalizmme geçiş uygulamalarıyla bağıntılı ama ondan farklı olarak ortaya çıkan ya da yeniden biçim bulan “Kurucu Halk İktidarı” anlayışında takip ediyor. “Sanayi Kordonları”, “Komünal Kumandalar”, “işçi gösterimi”, “doğrudan halk tedariği”, “işçi denetimi” bu büyük deneyimin kolektif reaksiyonu yeniden canlandıran olgulardan sadece birkaçıdır. Gaudichaud, muazzam bir yazılı kaynaklar okyanusu ile yıllara yayılan meşakkatli sözlü tarih araştırmalarını, siyaset bilimiyle ilgili şeyleri ve çağdaş tarih yazımının kapsamlı parçalarını birleştirici özgün bakış açısıyla bu bin gün boyunca gerçekleşen çok geride kalan toplumsal hareketlerin ve işçilerin mücadelelerinin gerçek bir panoramasını çiziyor. Şili'deki devrimci hareketin dinamiklerini, partili siyasî yapıların süreç boyunca izledikleri “merkezci” siyaset tarzlarının eleştirisinden kaçınmaktan, “aşağıdan devrim” kişisel olarak pektifinden görerek yeniden inşa ediyor. Şili çözümünün tartışmalarını, pratiğini ve stratejilerini irdelerken geleneksel siyaset merkezleri ve yeni toplumsal hareketler, parti renkleri ve sendikalar, sendikalar, sendikalar, “yukarıdan” kurumsal dönüşüm baskısı ve pratikte onun programı “aşağıdan devrim” baskısıyla aşan toplumsal militanlık arasında karmaşık, bazen de gerilimli ilişkiler inceliyor. Elli yıl önce halk oyunuyla seçilmiş sosyalist bir iktidar onbinlerce emekçinin katledilmesiyle silinerek kaldırılmıştı ve Şili'yi günümüzün küresel liberal ekonomisinin vahşi zafer yolu için geleneksel bir de-ney laboratuvarına dönüştürülecek faşist darbeye yol açan “gerçek” zamanda yeniden yorumlanma imkanı sunan devasa bir fresk. Tanıtım Metni