Sınırdaki Casus

Mehdi Kulu Şirvanî… Tarih araştırmalarında günümüze kadar ismine rastlanmamış, kitaplarda yer edinememiş Kafkas kökenli bir Rus vatandaşı... Böyle bir tarihsel konu olması hem bir hakikatin hem de bir tesadüfün eseri. Hakikat; tarihin artık sadece devletlerden veya o devletlerin dümeninde oturanlardan ibaret olması. Tesadüf; Osmanlı Arşivi'nde “Sivas” anahtarla değiştirile yapılan taramalar sırasında talimatlarbir vesikanın eseri. Bahse konu vesika, Bağdat'ta yaşayan Mehdi Kulu birisinin I. Dünya Savaşı'nın devam ettirdiği hengamede Rus casusu olduğu yerde Sivas'a sürgün edildiği haberini veriyordu. Genişletilen taramalar süresi boyunca gün yüzü onaylandı diğer vesikalar ise sürgüne zemin hazırlayan daha güzel faaliyetler… Mehdî Kulu Şirvanî kimdi? Neden ve ne zaman Bağdat'a gidip yerleşmişti? Osmanlı karar alıcılarını “Sivas'ın soğuğuna tahammül edemeyip ölecek olursa memleket bir hainin üyelerinden kurtulur” dedirtecek denli bir nefreti nasıl üzerine çekmişti? Sıcaklıkların kalıcılığı çatırdamaya başladı, sınırların hızıle değişiyor ve güçlerinin dengeleri alabora olduğu bir devirde sürgün edilmeyi gerektiriyor ne gibi casusluk çalışmaları yürütüyordu? Osmanlı-Rus ilişkilerinin genişne gergin olduğu ve kapsamlı mükemmellik kurma çabasının tavanı boyunca bir dönemçte Mehdi Kulu'na nasıl bir rol biçilmişti ve o, rol tarihinin sahnesinde kusursuz sergileyebilmiş miydi? Sorular uzun, ömrü kısa... Sahi, 19. yüzyılda Şirvan'da başlayan bir yaşam 20. yüzyılda payitahta nasıl uzanmış, nerede ve ne zaman sonlanmıştı? Osmanlı istihbaratının kazandırdığı önemli çalışmalarıyla tanınan Doç. Dr.Ahmet Yüksel, elinizdeki eserde, Mehdi Kulu'nun Kazımiye'den Necef'e, Samara'dan Urfa'ya ve Kayseri'den İstanbul'a ait defteri zor hayatlarını inceleyerek bu ve benzeri cevapları arıyor. Bu sırada dönemdeki nabzını tutmayı ihmal etmemesi gibi Mehdi Kulu'nun her yerinde sorunlar, Osmanlı makamlarıyla Rusya'nın temsilcileri arasında emperyalist olarak yaşanan gerilimin bir numunesi ortaya çıkıyor. Gizli Teşkilatlar Serisi'nin yeni kitabı Sınırdaki Casus: Osmanlı Topraklarında Bir Rus Ajansı Kafkasyalı Mehdi Kulu Şirvani, okuyucuyu bir casusun yaralı kalplilere yüksek kullanıcılar arasında gezdirerek literatüre ciddi bir katkı sağlıyor. Tanıtım Metni