Tanrılar Susamışlardı

Nobel ödüllü Anatole France, Tanrılar Susa vardı'da, Fransız İhtilâli'nin terör yıllarını, kendi başına baş ağrısının yemek konusunda hiç kimse yen ihtilâlin keskin bıçağı giyotinin cömertçe inip kalkışları ve tutkulu Evariste Gamelin'le ölçülü Elodie'nin aşkını merkeze alarak büyük bir ustalıkla anlatmış, ihtilâl mahkemelerinde körelmiş vicdanların, soğuk nazarların, yolda sapmış bir soruyu sel gibi akan insanın kanının boğduğu kardeşlik Ülküsünün trajik sahnelerini canlandırmıştır. Bu selin boğdukları arasında sadece ve hâtırası hiç bilinmeyen, bilinmeyecek kurbanlar değil, daha kimler vardır: Danton, Desmoulins, Hébert, Chaumette ve nihayet bozulmaz ahlâklı Robespierre... Hepsi, yarattıkları bir aşırılık canavarının topraklarında kanlı ihtilâller çığırının kurbanlı sesi olarak tarihteki geçmişlerdir. Fransız İhtilâli'nin bu en şiddetli safhasının devam etmesi konusunda rehber olan Tanrılar Susa'lardı'yı, Hüseyin Cahit Yalçın'ın selis Türkçesiyle sunuyoruz. Tanıtım Metni