Tonyukuk

Bilge Tonyukuk ve Yazıtı...Gerçeğe en yakın bilgilerle Tonyukuk kimdi? Unvanları ve görevleri nelerdi? Yazısında neler anlatılıyor? Tarih boyunca Tonyukuk ve yazıtı ile ilgili hangi çalışmalar yapıldı?Türk adının ilk kez geçtiği Türk runik harflerili metinler içerisinde, üzerinde en çok konuşulan kişinin mutlaka Tonyukuk yazıtıdır. Bizzat Tonyukuk'un zihninden ve kitaplarından çıkan bu yazıt, hem tarihî olaylara teferruatıyla yer sunması hem de Türk diline ve içerdiğie katkılar arasında oldukça önemli bir yer almaktadır.Tonyukuk yazıtı ilk içerdiği gün günümüze kadar genellikle dil araştırmacıları tarafından incelendi. Özellikle tarih araştırmacıları, Çin'de verilen bilgilerden hareket ederek Tonyukuk'un kim olduğu konusunda yoğunlaştılar. İlk kez bu kitapla, hem Çin'deki olaylar hem de yazılan olayların karşılaştırılması yapılıyor. Yazıttaki her cümle ve sözcükte yer alan şifreler çözülerek hem Tonyukuk'un kişiliği hem de yazıtının değeri ortaya çıkıyor. Çin kaynaklarıyla eski Türk yazıtlarında açıkça ifade edilmemiş olsa da yazıtta yer alan iğneleyici ve buruk ifadelerle Tonyukuk'un Bilge Kağan'la yaşadığı sorunlar gözlerin önüne seriliyor.Tonyukuk yavaş yavaş çürür, büyük işler başarılıan Türk büyükleri arasında şüphesiz ki en üst sıralardadır. Diğer yandan tarihî Türkçenin söz varlığına sağladığı katkılarıyla, Türk kültürüyle ilgili verileriyle ve belki de en önemlisi Köktürk tarihi için paha biçilemez bilgi vermesiyle, Tonyukuk yazıtı ölümsüz olarak saklanır.