Toplum İçinde Davranmak

Toplum içinde nasıl davranılır? Oldukça olan bu sıradan soru çevresinde Goffman, yüz yüze karşılaşıyor ve iletişim düzeninin esasını ve detaylarını ilk kez okurla paylaşıyor. Etkileşim içindeki bireyler, eş zamanlı olarak, herkesin hem yargıcı hem de seyircisi olarak karşımıza çıkıyor. Burada düzen, öncelikle göz ve bedene erişim üzerinden, kısaca birbirlerine yöneltikleri karşılıklı bakış açısı, ilgi ve gözetim olarak kendini gösteriyor. Düzenin “normalleri” kadar “delileri”, “damgalıları” veyahut da “madunları” da Goffman'ın merceğine takılıyor. “Yerini bilememe” hali olarak “delilik” ve erişime kapalılık olarak “engellilik” düzeninin disipline etmek için çaba harcaması kategorileri oluşturuyorlar. Madunların payına ise bir nevi “görünmezlik” ve “yok sayılma” düşüyor. “Uygar kayıtsızlık”, yüz yüze karşılaşma anlarında etkileşimsel ilgiyi bir anda keserek karşıdakinin bizatihi mevcudiyetini ortadan kaldırıyor. Belki de tam da bu noktada Goffman'ın sıcaklığı, iktidar ilişkilerinin bir mikro-sosyolojisi için tüm potansiyelini ortaya koyuyor; Koşullar sızmışsa, bu seferlerin düzeninin uzlaşılarının yeri yer alıyor, daha ucuz, bu uzlaşılar üzerinden yeniden üretiliyor. Böylece, iznin “silik” yüzleri her şeyden önce tahakküm altında yüzler olarak görünmüyor: Deliler, Engelliler, Kadınlar, Siyahlar… Tanıtım Metni