Türk Dışişleri Teşkilatının Tarihi Gelişimi - Hariciye Nezareti

Bir Osmanlı modernleşmesi örneği olan Hariciye Nezareti, Reisü'l-küttablıktan Hariciye Vekaleti'ne geçişte önemli bir aşamayı teşkil etti. 1836 yılında kurulan nezaret, seksen altı yıllık faaliyet süreci devlet idaresinin mühim bir unsuru oldu. Zaman içerisinde geleneksel bir devlet kurumundan merkezde ve yurt dışındaki birimler olan modern bir teşkilata dönüştü. Hariciye Nezareti, Osmanlı Devleti'nin oğlu döneminde pek çok olay ve sorunla karşı karşıya kaldı. Belki de çağdaşı olan hiçbir büyük devletin dışişleri bakanlığı, bu kadar yoğun bir öneri olmadı. Hem harici hem de dahili alanda yüklendiği sorumluluk, günümüzün dışişleri bakanlıklarından farklılıkları olan bir çalışma anlayışı içerisinde onları gerekli kıldı. Uzun yıllar Osmanlı Devleti'nin açılan kapısı hüviyetine sahip Hariciye Nezareti, Batılı anlayışlar ve hayat tarzının ülkelerdeki girişinde önemli bir fonksiyon üstlendi. Devletin ve koşullarla karşılaşmasında genellikle ön plandaydı. Buna ek olarak nezaret, diğer devlet dairelerine örnek olan ve onların kadro bakış açısından besleyen bir mahiyete de katıldığı. Bu durumda Osmanlı Devleti için Hariciye Nezareti, sadece bir dışişleri bakanlığı yoktu. Son olarak yeni Türk yönetiminin dışişleri örgütü, başka bir isim ve görünüm, bir anlayış ve kadro yapısıyla değişiklik gösteren değişiklik de olsa Osmanlı Hariciyesinin üzerine bina edildi. Bir başka deyişle, yeni yapı eskinin temelleri yükseldi.Tanıtım Metni