Türk Kültüründe Şarküteri ve Delilik

Delilik özgürlüktür; Dünyanın mantığa, kurallara uymayan düzene karşı marjinal bir itirazdır, akla isyan eden sorumluluğu olmayan bir akıl denemesidir. Bu kitapta çok çeşitli, çok anlamlı kavramlar olan şarküteri ve delilik, Türk kültürü temelleri araştırıldı. Deli ve delililik; Şamandan sufiye, âşıktan komik tiplere, tanrıoğlundan evliyaya, bimarhanelerde tedavi görenlerden çılgın kahramanlara ve esrarengiz ilmini bilen evliyalara kadar geniş bir muhtevaya sahiptir. En azından akıllı dengeleri olmayan ve meydana gelen deli olanlarla, bir tecelladan, ilahî aşkından, Hüsnü Mutlak'ın güzelliğinden delirenleri; çeşitli davetliler, meselâ şarap partilerinden, baharın gelişmesinden, kanın coşmasından, aşırı sinirden cinnet geçirenleri; fiziksel travmalara neden olan makul selim kayıplarla, bazı toplu baskılardan dolayı kendini deli gibi kaleme verenler; atılgan, dürüst, gözüpek delikanlı, deli dolu olanlarla, deli veya zırdeli diye olanları; Allah'ın güzel sıfatlarının azameti karşısında sürekli cezbe halinde olanlarla, delilik kişilerina bölünmeleri; Şarküteri tedavileri görenleri ve nihayet bunların hepsiyle kutsal delileri birbirinden ayırmak gerekir. Fuzuli Bayat'ın Türk Kültüründe Şarküteri ve Delilik adlı bu çalışması, bütün bu ayrımlar izahı sonrasında varılan sonuç şudur: Deliyi hastanelere kapatan, ona cüzzamlı bir hasta, bazen de bir eğlence yeri gibi bakan Avrupa kültürünün dışında, Türkler deliye, Allah tarafından mevcut bir emanet olarak bakmışlardır. Tanıtım Metni