Meksikalı yazar Jorge Ibargüengoitia’nın, 1960’larda yaşanan gerçek bir kadın cinayeti vakasından esinlenerek kaleme aldığı Ölü Kızlar, Elif Kaya’nın İspanyolcadan çevirisiyle Jaguar Kitap’tan yayımlandı. Ibargüengoitia, kara mizah ve toplumsal eleştiriyi bir araya getirerek, adaletin ve insanlığın sınırlarını sorgulayan çarpıcı bir edebi kurgu sunuyor.

Meksika’da ilk kez 1977 yılında yayımlanan Ölü Kızlar, tutkulu bir aşkın gölgesinde işlenen bir suçla açılıyor. Yazar Jorge Ibargüengoitia, okuru kısa sürede okuru daha derin ve karanlık sulara çekiyor: Kahramanımız Serafina Baladro, ablasıyla birlikte işlettiği genelevin duvarları arasında hem bastırılmış arzularla hem de geçmişin hayaletleriyle baş etmeye çalışıyor. Bir intikam arayışıyla başlayan hikâye, zamanla bastırılmış suçların, görünmeyen ilişkilerin ve çürümüş bir sistemin deşifresine dönüşüyor. Sayfalar ilerledikçe roman, kara mizahı, ironisi ve delil diliyle kurgulanmış yapısıyla toplumsal çürümüşlüğü serinkanlı bir alaycılıkla gözler önüne seriyor.

Gerçek bir vakadan esinlenen roman, dönemin ünlü cinayet davasını edebî bir zemine taşıyor. Ancak Ibargüengoitia bunu bir polisiye anlatı gibi değil; mizah, dil oyunları ve anlatı çeşitliliğiyle harmanlanmış neredeyse gotik bir kurgu olarak sunuyor. Gazete kupürleri, tanık ifadeleri ve resmî belgeleri andıran parçalar arasında gezinirken, okur zamanla hikâyenin yalnızca suçla değil, suçun nasıl anlatıldığıyla da ilgili olduğunu fark ediyor. Bu yönüyle Ölü Kızlar, edebiyatla adli tutanaklar arasında dolaşan tuhaf, büyüleyici ve rahatsız edici bir okuma deneyimi sunuyor.

Arka Kapaktan

Meksikalı yazar Jorge Ibargüengoitia, Latin Amerika edebiyatında önemli bir yere sahip Ölü Kızlar romanıyla ilk kez Türkçede.

Ablasıyla birlikte küçük bir kasabada genelev işleten Serafina Baladro, onu terk etmekle kalmayıp gururunu da inciten eski sevgilisi Simón Corona’dan intikamını almadan huzur bulamayacaktır. Nereye saklanmış olursa olsun onu bulup öldürmeye ant içmiştir. Gerçekten de Serafina, Simón’u sonunda bulur. Ne var ki onu öldürmeyi başaramaz. Üstelik bu cinayet teşebbüsü, işlenmiş çok daha karanlık suçların gün yüzüne çıkmasına yol açar.

Jorge Ibargüengoitia, Ölü Kızlar’da kendine has edebi tavrıyla neden Meksika’nın geçen yüzyıldaki en önemli yazarlarından biri olduğunu da gösteriyor. Romanını, genelev sahibi González kız kardeşlerin gerçek hayat hikâyesinden hareketle âdeta bir polis tutanağı biçiminde yazıyor: Sadece suçu/suçluyu değil, yaşamın ta kendisini dedektif titizliğiyle ortaya seren bir edebi tutanak biçiminde. Ölü Kızlar, Elif Kaya’nın İspanyolca aslından çevirisiyle…

Jorge Ibargüengoitia, Ölü Kızlar’da romanın yazıldığı dönemde fazlasıyla popüler olan büyülü gerçekçilikten kaçınarak, Meksika’da olağan dünyanın bir parçası haline gelmiş zulüm ve cinayetleri anlatabileceği başka bir dil bulmaya çalışmıştır. Bu anlamda, aynı malzemeyi çeyrek yüzyıldan uzun bir süre sonra yayımlanacak son romanında işleyen Roberto Bolaño’ya örnek teşkil etmiştir. —Colm Tóibín

Jorge Ibargüengoitia Kimdir?

1928-1983 yılları arasında yaşayan Meksikalı yazar 20. yüzyıl Latin Amerika edebiyatının sivri dilli kalemlerinden biri olarak anılır. Roman, oyun, deneme ve köşe yazılarıyla edebiyatın farklı alanlarında iz bırakan yazar kimi zaman siyasi hicivle, kimi zaman gündelik hayatın absürtlüğüyle ördüğü metinlerinde, özellikle Meksika toplumunun çelişkili yapısını alaycı ve keskin bir dille ele aldı. En bilinen romanları arasında Los Relámpagos de Agosto, Estas ruinas que ves ve Las Muertas (Ölü Kızlar) yer alır. 1983’te Madrid Barajas Havalimanı yakınlarında meydana gelen uçak kazasında hayatını kaybeden yazar, ardında sivri diliyle hâlâ güncelliğini koruyan güçlü bir edebi miras bıraktı.